تقویم نگاران ایرانی روز 16 ژوئن سال 632 میلادی را مبدا تقویم یزدگردی قراردادند تا به این وسیله میهن دوستی خود را نشان دهند و ایرانیان امپراتوری خود در عهد ساسانیان را فراموش نكنند. این سال، آغاز پایان امپراتوری ایرانیان به عنوان یكی از دو ابر قدرت جهان بود. ایرانیان بعدا (درقرون وسطا، عصر ظلمت در اروپا) از طریق اندیشه، دانش و ادبیات وطن را ابر قدرت جهان كردند.
البته پیدایش این تقویم را به دوره جمشید، چهارمین شاه سلسله پیشدادی و حتی قبل از آن نسبت می‌دهند. سال تقویم یزدگردی باستانی، شمسی بود شامل 12ماه 30 شبانه روزی و 5 شبانه‌روز اضافی.
پس از تقویم یزدگردی باستانی، تقویم پارسی باستان یا تقویم هخامنشی در ایران متداول شد. سال آن شمسی شامل دوازده ماه 30شبانه‌روزی و 5 شبانه‌روز اضافی بود و با آغاز پاییز شروع می‌شد.
در حدود سال 1100 هجری شمسی پیش از هجرت، تقویم اوستایی جایگزین تقویم پارسی باستان شد. سال این تقویم نیز شمسی بود شامل دوازده ماه 30 شبانه‌روزی و 5 شبانه‌روز اضافی. نام ماه‌های این تقویم عبارت بودند از: فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، امرداد، شهریور، مهر، آبان، آذر، دی، بهمن و اسپندارمذ.
در دوره ساسانیان، تقویم اوستایی با مبدأ تاریخ‌گذاری و سال جلوس به سلطنت شاهان ساسانی و با نام تقویم پارسی متداول بود. پس از یزدگرد سوم و ساسانیان، ایرانیان استفاده از همان تقویم را ادامه دادند .
در آن ایام، و پس از ورود اسلام به ایران ، استفاده از تقویم هجری قمری در كنار تقویم یزدگردی، در ایران متداول شد و از آن زمان به تدریج ثبت رویدادهای مذهبی و ملی و تاریخی به تاریخ هجری قمری نیز آغاز شد. ماه قمری با دیدن هلال ماه نو با چشم غیرمسلح و از لحظه غروب خورشید روز دیدن هلال ماه نو آغاز می‌شود و 29 یا 30 روز می‌باشد. مبدأ تاریخ‌گذاری تقویم هجری قمری، یكم محرم سال هجرت پیامبر (ص) از مكه به مدینه است .
در سال 274 هجری شمسی، فرمانروایان عرب وقتی به نقص تقویم قمری از بابت گرفتن مالیات از مردم آگاه شدند، تقویم یزدگردی را متداول كردند كه به نام تقویم خراجی معروف شد. با اجرای 60شبانه‌روز كبیسه و انتقال 5شبانه‌روز اضافی سال از آخر آبان ماه به آخر اسفند و به منظور یكسان شدن عدد سال تقویم خراجی و هجری قمری، مقرر شد هر 33 یا 34 سال، یك سال خراجی حذف شده و عدد سال بعد انتخاب گردد كه این عمل را “ازدلاق” نامیدند.
عدم اجرای كبیسه‌های درست تقویم یزدگردی، در نتیجه نابرابری آغاز سال تقویم ایران با آغاز بهار، سبب شد تا سلطان جلال‌الدین ملكشاه سلجوقی، با فرمان 14 اسفند 453 هجری شمسی هیأتی را مأمور اصلاح تقویم كند. این هیأت كه خیام جوان هم در آن حضور داشت پس از چهار سال رصد و محاسبه تعداد شبانه‌روز كبیسه مورد نیاز تقویم یزدگردی را تعیین و اجرا نمود و به‌منظور برابری دقیق‌تر و درازمدت آغاز سال تقویمی با آغاز بهار نجومی، قاعده جدیدی برای تعیین نخستین روز تقویم، موسوم به نوروز ، در نتیجه برای تعیین سال‌های كبیسه وضع كرد. این تقویم را تقویم‌جلالی نامیدند.
مبدأ تاریخ‌گذاری آن سال آغاز رواج آن بود. همچنین نام ماه‌های تقویم جلالی همان نام ماه‌های تقویم یزدگردی است. در این تقویم، نوروز به كمك لحظه تحویل سال نو تعیین می‌شود. بدین ترتیب كه اگر لحظه تحویل، قبل از ظهر باشد همان روز لحظه تحویل، به‌عنوان نوروز پذیرفته می‌شود و اگر لحظه تحویل، بعد از لحظه ظهر باشد فردای روز لحظه تحویل، نوروز است. سال‌های كبیسه این تقویم (جلالی) با مقایسه تاریخ نوروز یا 29 اسفند سال قبل مشخص می‌شود. بدین‌گونه كه در صورت 29 شبانه‌روزی بودن اسفند، سال قبل سال عادی و در صورت 30شبانه‌روزی بودن، سال قبل سال كبیسه است. این تقویم دوازده ماه 30 شبانه‌روزی و 5 یا 6 شبانه‌روز اضافی داشت كه شبانه‌روزهای اضافی به آخر اسفند اضافه می‌شده است .
سرانجام به تقویم هجری شمسی می‌رسیم. دقت تقویم امروزی ما به گونه ای است که هر ده میلیون سال یك‌روز عقب می‌افتد، درصورتی‌كه تقویم میلادی هر 2500 سال یك‌روز عقب می‌افتد یعنی آنها باید هر 2500 سال یك‌روز از تقویم خود را حذف نمایند كه یكبار در سال 1582 این‌كار را انجام دادند.