مواد پیشرفته، موثر در صنایع موجود و خالق فرصت‌های جدید

دبیر ستاد توسعه مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی گفت: مواد پيشرفته، هم مي‌تواند صنايع موجود را تحت تأثير قرار دهد و از سویی خالق صنايع و فرصت‌هاي جديد پيش روي بشر باشد.

به گزارش آردی نیوز به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، محمود مهرداد شکریه دبیر ستاد توسعه فناوری مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی درباره اهمیت دسترسی به مواد پیشرفته در دنیای امروز اظهار کرد:

تحقيق و توسعه در حوزه مواد براي بهبود و ارتقاء، يك فرايند مستمر و مداوم است. به‌عبارتي هر چقدر بشر در حوزه مواد پيشرفت کسب کند به تناسب آن مي‌تواند كيفيت زندگي خويش را ارتقاء ببخشد. مواد پيشرفته، هم مي‌تواند صنايع موجود را تحت تأثير قرار دهد و هم مي‌تواند خالق صنايع و فرصت‌هاي جديد پيش روي بشر باشند.

وی در ادامه با ذکری مثالی ادامه داد: به عنوان نمونه صنعت حمل و نقل سال‌هاست كه براي بشر يك مسأله بوده و پيشرفت‌هاي صورت گرفته در حوزه مواد در هر عصري اين موضوع را تحت تأثير قرار داده است. در يك دوره توسعه آلياژهاي آلومينيوم و تيتانيوم نقش به‌سزايي در حمل و نقل هوايي يافت، امروزه هم مواد كامپوزيتي به نحو گسترده‌اي اين بخش را تحت تأثير قرار داده‌اند و حتي با تجاري‌سازي موفق انواع مواد كامپوزيتي، امكان استفاده از آن‌ها در خودرو نيز فراهم شده است.

شکریه همچنین بیان کرد: پس اين يك رويكرد است كه توسعه مواد پيشرفته‌تر موجب بهبود صنايع و رشته‌فعاليت‌هاي موجود مي‌شود. از سوي ديگر توسعه مواد پيشرفته مي‌تواند خالق فرصت‌هاي جديد و پيدايش صنايع نوظهور باشد. به‌عنوان مثال در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير توسعه مواد نيمه‌هادي (سيليكون و ژرمانيوم) عامل اصلي شكل‌گيري صنعت برق خورشيدي طي چند دهه گذشته است. يا در حوزه انرژي‌ بادي، توسعه فناوري الياف كربن و امكان طراحي و ساخت پره توربين‌هاي عظيم كامپوزيتي منشأ توسعه فزاينده اين بخش از انرژي‌هاي تجديدپذير در دنيا است.

دبیر ستاد توسعه مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی با شاره به قابلیت مواد پیشرفته در ایجاد بخش های اقتصادی جدید گفت: پس مواد پيشرفته قابليت ايجاد بخش‌هاي اقتصادي جديدي را دارند كه تا پيش از اين، اساساً وجود نداشته‌اند. اين مثال‌ها نشان‌دهنده اهميت اقتصادي مواد پيشرفته است. اما اهميت اقتصادي تنها وجه اهميت مواد پيشرفته نيست.

شکریه اهميت راهبردي را وجه مهم در دسترسي جوامع به مواد پيشرفته دانست و ادامه داد: اين يك واقعيت است كه بسياري از محصولات تجاري شده مواد پيشرفته در دنيا، سرريز تحقيقات حوزه دفاعي و نظامي در اين زمينه است. يعني در ابتداي امر نيازمندي‌هاي بخش دفاع و امنيت باعث توسعه فناوري و توليد مواد پيشرفته شده و در ادامه بخش‌هاي غيرنظامي از آن منتفع شده‌اند. بنابراين بعد راهبردي مواد پيشرفته را هرگز نبايد از نظر دور نگه داشت.

به گفته وی، اين موضوع براي كشوري مانند ما، اهميت ويژه‌اي نيز دارد چرا كه طي سال‌هاي اخير كه گاه و بي‌گاه و به بهانه‌هاي مختلف كشورمان را تحريم کرده اند يكي از محورهاي اصلي تحريم عليه ما، محدود کردن خريد محصول و فناوري‌هاي مرتبط با مواد پيشرفته است. البته برخي از اين تحريم‌ها پا را از اين هم فراتر گذاشته‌اند و حتي سعي داشته‌اند تحقيق و توسعه داخلي در برخي از حوزه‌هاي مواد پيشرفته را نيز محدود کنند. چراكه به‌خوبي آگاه هستند كه دسترسي به فناوري‌هاي مواد پيشرفته چه قدر توانمندي بازدارندگي به همراه خواهد داشت.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ماهیت عام و کاربردهای چند گانه را وجه دیگر اهمیت مواد پیشرفته دانست. به اين معني كه مواد پيشرفته به‌عنوان كالاهاي واسطه، قابليت استفاده در طيف گسترده‌اي از كاربردها را دارند. بنابراين دسترسي به فناوري مواد پيشرفته مي‌تواند پاسخ‌گوي نيازهاي متنوع در بخش‌هاي مختلف باشد. مثلاً اگر فناوري توليد و آلياژسازي تيتانيوم در اختيار كشوري باشد هم صنايع هوافضا، هم صنايع هسته‌اي و هم صنايع پزشكي مي‌توانند از آن منتفع شوند. اين از يك سو بدين معني است كه توسعه موفق يك حوزه از مواد پيشرفته مي‌تواند منجر به فعال‌سازي و رقابت‌پذيري بخش‌هاي متنوعي شود و از سوي ديگر اگر فرصت‌سوزي بشود و از حوزه‌اي غفلت شود، بخش‌هاي مختلفي ممكن است آسيب ببينند.

مطالب مرتبط