شروع تولید هواپیما در کارخانه هواپیماسازی شهباز/ 1 مهر 1317

کارخانه هواپیماسازی شهباز به دستور رضا شاه در دوشان تپه تأسیس و سه نوع هواپیما در آن ساخته شد. ایران با شروع دهه ۱۳۱۰ بمنظور گسترش قوایی هوایی خود شروع به خرید هواپیماهای جنگی کرد. رضاشاه برای کاستن هزینه‌های خرید فرمان تأسیس این کارخانه را داد و مرداد ۱۳۱۲ مهندسی سوئدی بنام N.H Larsson مامور برنامه‌ریزی و ساماندهی این کارخانه شد. لوازم مورد احتیاج از کشورهای مانند فرانسه و بریتانیا و شرکت پرت اند ویتنی سفارش‌ داده شد و آبان ۱۳۱۴ ده‌ها کارگر وتکنیسین کار خود را آغاز کردند.

شهباز بطور رسمی ۲۱ شهریور ۱۳۱۵ افتتاح شد و ۲ بریتانیایی ، یک ایتالیایی  و ۴۱ ایرانی مشغول کار در این کارخانه شدند. همچنین کاپیتان Walker بهمراه Frank Knight بعنوان جایگزین N.H Larsson برای مدیریت کارخانه انتخاب شدند

خستین هواپیماهای ساخته شده در کارخانه شهباز، پنج بمب افکن دهاویلند تایگرمث بود که در مهر ۱۳۱۶ تکمیل و زمستان همان سال توسط خلبان افخمی تست پرواز شدند. همچنین در بهار ۱۳۱۷ پنج فروند هاوکر آداگز آماده شد و تحویل نیروی هوایی شاهنشاهی ایران شد. رضاشاه ۳۱ خرداد ۱۳۱۷ از کارخانه بازرسی کرد و به او گفته شد تا زمستان امسال پنج فروند دهاویلند تایگرمث و پنج فروند هاوکر آداگز دیگر آماده میشود.

سال ۱۳۱۷ کارخانه گسترش یافت و اسفند ماه پنج فروند تایگرمث و بهار ۱۳۱۸ پنج فروند هاوکر آداگز آماده تست پرواز شد. خرداد ۱۳۱۸ قطعات بیست فروند تایگرمث بریتانیای توسط راه آهن وارد تهران شد تا در کارخانه هواپیماسازی شهباز مونتاژ شود. تولید بدنه هواپیما در بهمن ۱۳۱۸ آغاز شد و طرح‌هایی در دست اقدام بود برای تولید هواپیماهای جنگی

با شروع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط بریتانیا و شوروی، کنترل کارخانه شهباز و هواپیماهاینیروی هوایی شاهنشاهی به دست بریتانیا افتاد. پرسنل کارخانه از کار اخراج و ساخت هواپیما متوقف شد. همچنین واحد ۱۳۸ تعمیرات و نگهداری بریتانیا در طول زمان اشغال ایران، از امکانات کارخانه برای پشتیبانی نیروی هوایی بریتانیا استفاده کرد.

ده فروند هواپیمای کورتیس H-75A-9 آمریکایی که برای مونتاژ در این کارخانه تحویل ایران شده بود، در حالی که هنوز قطعات آنها در جعبه بود توسط بریتانیا غارت و به هندوستان برده شد. این هواپیماها در هندوستان بنام Mohawk IV نامگذاری شد

مطالب مرتبط