شهرک مسکونی سازگار با محیط زیست موسوم به شهر خودپایا (Sustainable City) در فاصله کمتر از ۲۵ کیلومتری مرکز دوبی واقع شده، جایی که تا چند سال پیش کویر مطلق بود.
کریم الجسر، مدیر عامل موسسه سی (See Institute) که مجری این پروژه بوده معتقد است خواست ایجاد یک تغییر مثبت سبب موفقیت این پروژه شده است. او میگوید: «ده سال پیش بود که ایده شهر خودپایا از دل بحران مالی جهانی جوانه زد. فهمیدیم که باید شهری را پیریزی کنیم که از نظر اقتصادی و زیستمحیطی کارآمد باشد.»
او معتقد است شهر خودپایا نمیتواند به اینجا محدود شود و اگر دستکم ۱۰۰۰ شهرک اینچنینی ساخته نشود تغییر خاصی صورت نگرفته است. معیار موفقیت ما نه فقط این اینجا بلکه دیگر شهرکهایی است که طبق این الگو ساخته میشوند.
نتیجه کار واحهای بود که از دل کویر برآمد. کانونی پویا و پررونق برای خانوادههایی همفکر و مشاغل جمع و جور. حدود ۳ هزار ساکن این شهرک در ۵۰۰ ویلا و ۸۹ آپارتمان زندگی میکنند. صفحات خورشیدی بام خانهها، مغازهها و پارکینگ ماشینها را پوشانده و کل انرژی مصرفی این شهرک را تأمین میکند.
مصرف انرژی در شهر خودپایا به اندازه تولید آن است؛ این الگویی است بینالمللی برای یک زندگی پایدار در سطح بالا.
منشور پنجاه ساله دوبی که اخیرا منتشر شده میگوید ۱۰ درصد از خانههای آینده باید در زمینه انرژی، و آب و غذا خودکفا باشند و باید مجموعهای از این سشهرکهای خودپایا در کشور ساخته شود.
استفانی ساچابل، پایهگذار پروژه خودپایایی در دوبی میگوید: «مقامات دوبی، خودپایایی و حفظ محیط زیست را جدی گرفته اند. مسأله برایشان تبلیغاتی نیست بلکه در این زمینه واقعا سرمایهگذاری کردهاند.» وی میافزاید: «مدتها پیش مردم این منطقه در دل کویر زندگی میکردند. بنابراین مراقبت از زیستبوم و خودکفایی در خون آنهاست.»
بخشی از این سرمایهگذاری ۵۰۰ کیلومتر مسیر دوچرخهسواری است که بناست تا سال ۲۰۲۰ ساخته شود. نیمی از این پروژه تکمیل شده و نظیر مسیر دوچرخهسواری پرطرفدار القدرا به بهرهبرداری رسیده است. القدرا ۱۴۰ کیلومتر مسیر دوچرخهسواری اختصاصی دارد که ماشین هم در آن تردد نمیکند و ساکنان محلی واقعا از آن راضی هستند.
پروژهها، و کسب و کارهای خلاقانه و سازگار با محیط همه جای این شهرک به چشم میخورد. آلانا سورکین طراحی است که با استفاده از پلاستیکهای بازیافتشده اقیانوسها، لباس شنا طراحی کرده است.
آلانا میگوید: «مُد سازگار با محیط زیست، برای سلامت کرهٔ زمین و همچنین آگاهیرسانی درباره زیستبوم و البته آلودگی حاصل از پلاستیکها ضرور است.»
نمایشگاه بینالمللی دوبی که بناست در سال ۲۰۲۰ برپا شود بر خودپایایی، فرصت و تحرک استوار است. بخشی از این مأموریت پروژه این نمایشگاه آن است که از حجم زباله بکاهد و تا ۸۵ درصد از زبالهها را بازیافت کند و امکان استفاده دوباره از آنها را فراهم کند.
اما برای آنها که به دنبال خانههای خورشیدی و ماشینهای برقی میروند از حالا انگیزه بیشتری هم در کار است. ماشینهای برقی در پارکینگهای عمومی دوبی جایگاه مخصوص خود را دارند که خلوتتر است و مبلغ قبض برق خانه مجهز به صفحات خورشیدی حدود یکدهم هزینه برق خانههای معمولی است.