پژوهشگران “دانشگاه ساسکس” (University of Sussex) انگلیس در مطالعه اخیرشان اظهار کرده‌اند در آینده‌ای نزدیک آزمایش خون ساده‌ای توسعه خواهند داد که توسط آن می‌توانند تومور مغزی تهاجمی را تشخیص دهند.
پژوهشگران انگلیسی در مطالعه اخیر خود گفته‌اند به زودی میتوان انتظار داشت تا “گلیوبلاستوما” با یک آزمایش خون تشخیص داده شود.
گلیوبلاستوم مولتی‌فرم (Glioblastoma multiforme) یا GBM یا گلیوبلاستوما شایعترین تومور بدخیم اولیه سیستم عصبی مرکزی است که در نخاع یا مغز بروز می‌کند. منشأ تومور از سلولهای آستروسیت (نوعی یاخته گلیال) است.
گلیوبلاستوما تهاجمی‌ترین نوع سرطان است که در مغز شروع می شود. سالانه از هر ۱۰ هزار فرد بالغ، ۲ الی ۳ نفر به این بیماری خطرناک مبتلا می‌شوند.
گلیوبلاستوما شامل تومورهای تهاجمی بیولوژیکی است و به طور معمول فرد مبتلا به این بیماری ۱۵ ماه پس از تشخیص، فوت خواهد کرد. اکنون با مطالعه جدید دانشمندان دانشگاه ساسکس میتوان انتظار داشت تا درآینده بتوان آزمایش خونی توسعه داد که این بیماری را تشخیص دهد.
پژوهشگران طی این مطالعه، نشانگرهای زیستی جدیدی در مایعات بدن را شناسایی کرده‌اند که نشان دهنده وجود این سرطان ویرانگر است.
موسسه ملی سرطان (NCI) نشانگرهای زیستی را اینگونه تعریف می‌کند: یک مولکول بیولوژیکی که در خون ، سایر مایعات بدن یا بافت‌ها یافت می‌شود و نشانه یک روند طبیعی یا غیر طبیعی یا یک وضعیت یا بیماری است. نشانگرهای زیستی سرطان بیانگر این هستند که این فرد به این بیماری مبتلا شده است.
“جورجیوس جیامس” (Georgios Giamas) پژوهشگر ارشد این مطالعه به همراه دیگر پژوهشگران موفق به شناسایی چند نشانگرهای زیستی شده اند که با وزیکولهای خارج سلولی در ارتباط هستند. این یافته می‌تواند به توسعه یک روش ساده برای تشخیص گلیوبلاستوما منجر شود. اگر راهی ساده برای تشخیص توسعه داده شود می‌تواند جایگرین خوبی برای روش تهاجمی و دردناک بافت‌برداری یا بیوپسی شود.
بافت‌برداری یا بیوپسی (Biopsie)، که به آن تکه‌برداری و نمونه‌برداری نیز می‌گویند، یک آزمایش پزشکی است که معمولاً توسط یک جراح یا متخصص رادیولوژی انجام می‌شود و شامل برداشتن نمونه‌ای از سلولها یا بافت‌ها برای بررسی وجود یک بیماری یا تعیین وسعت آن است.
بافت برداشته‌شده معمولاً توسط متخصص آسیب‌شناسی زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود، اما می‌تواند به شکل شیمیایی نیز آنالیز شود. وقتی کل یک توده یا ناحیهٔ مشکوک برداشته می‌شود، این عمل بافت‌برداری برداشتی نامیده می‌شود. در بافت‌برداری برشی یا بافت‌برداری با سوزن ضخیم قسمتی از بافت ناهنجار را بدون تلاش برای خارج کردن تمام ضایعه یا تومور برمی‌دارند. وقتی نمونهٔ بافت یا مایع به وسیلهٔ سوزن و به شکلی برداشته می‌شود که سلولها بدون حفظ ساختار بافتی آنها خارج می‌شوند، این عمل را بافت‌برداری آسپیراسیون با سوزن ظریف می‌نامند. بافت‌برداری‌ها بیش از همه برای بررسی و تشخیص عارضه‌های محتمل سرطانی یا التهابی انجام می‌شوند.
“جورجیوس جیامس” پژوهشگر ارشد این مطالعه و استاد سیگنالینگ سلول های سرطانی گفت: در حال حاضر بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما آینده روشنی را برای خود تصور نمی‌کنند چراکه این بیماری به عنوان پرخاشگرترین نوع تومور مغزی شناخته می‌شود و میزان بقا افراد مبتلا به این بیماری پایین است. ما طی این مطالعه نشانگرهای زیستی جدیدی را کشف کرده ایم که می‌تواند حضور بیماری گلیوبلاستوما را تشخیص دهد و طی این مطالعه ما توانسته ایم مواردی را که با وزیکولهای خارج سلولی همراه هستند شناسایی کنیم که این موضوع نشان دهنده این است که میتوان در آینده با استفاده از مایعات بدن آزمایشی را برای شناسایی این بیماری توسعه دهیم.
وزیکول یک حباب مایع در سلولها است. به‌طور دقیق‌تر وزیکول یک کیسهٔ پوسته مانند درون سلولی است که به ترابری و اندوختن مواد می‌پردازد.
گلیوبلاستوما سه نوع زیرگروه دارد که هر کدام نشانگرهای زیستی خاص خود را دارند. هرچه محققان درباره هر یک بیشتر بدانند ، تشخیص آنها دقیق‌تر خواهد بود.
“رزماری لین” (Rosemary Lane) دانشجوی دکترا و یکی از پژوهشگران این مطالعه گفت:شناسایی زیرگروه‌های گلیوبلاستوما برای پیش آگهی بیماران و روش‌های درمانی خاص بسیار مهم است. این واقعیت که می‌توانیم این تفاوتهای مولکولی را در وزیکولهای خارج سلول مشاهده کنیم بسیار هیجان انگیز است و برای کشف نشانگرهای زیستی جدید در آینده بسیار مهم خواهد بود.
اکنون جیامس و تیم او در حال آزمایش و تایید حضور این نشانگرهای زیستی جدید در بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما هستند.
یافته‌های این مطالعه در مجله “Communications Biology” منتشر شد.