یک گروه تحقیقاتی بینالمللی میگوید یک آزمایش ارزان، سریع، قابل حمل و با تولید آسان ابداع کرده است که پادتنهای (آنتیبادیهای) ضدویروس کرونا را شناسایی میکند و میتواند ابزاری تازه در مقابله با این همهگیری جهانی باشد.
هدایت این پژوهش با دانشمندان دانشگاه آکسفورد بوده و پروفسور آلیسون سیمونز مدیر ایمنیشناسی انسانی این دانشگاه میگوید: “با ابداع آزمایشهای بهتر برای اندازهگیری پادتن و درک بیشتر از دفاع ایمنی فردی و جمعی، ما در این جهت حرکت میکنیم که هر چه بیشتر مردم دنیا را از کرونا محافظت و شیوع آن را مهار کنیم.”
اکنون پژوهشگران قصد دارند در کارآزماییهای آتی از این آزمایش بسیار ساده استفاده کنند تا ببینند آیا میتوانند افراد ایمن در مقابل کرونا را از کسانی که به واکسن یادآوری نیاز دارند تشخیص دهند.
این تست هنوز تکمیل نشده و تاییدیه نگرفته است و فعلا جز در کارآزماییها از آن استفاده نمیشود ولی دانشگاه آکسفورد قصد دارد در این باره با اداره سلامت همگانی انگلستان گفتگو کند.
پادتن چیست؟
پادتنها پروتئینهایی در خون هستند که عفونتها را شناسایی و با آنها مقابله میکنند و بدن را آماده مواجهه مجدد با عفونتهای قبلی نگه میدارند. واکسن روشی بیضرر برای تولید پادتن بدون ابتلا به خود بیماری است. وقتی کسی به کرونا مبتلا میشود، احتمالا این پادتنها در خون او ایجاد میشوند و او را از ابتلای مجدد محافظت میکنند. با این حال متخصصان میگویند برای تایید این موضوع به تحقیق بیشتری نیاز است چرا که سیستم ایمنی ما پیچیده است و عوامل دیگری مثل سلولهای (لنفوسیتها) تی هم در مصونیت نقش دارند.
آزمایش پادتن دانشگاه آکسفورد چگونه عمل میکند؟
این آزمایش به یک قطره خون از سرانگشت نیاز دارد که استفاده از آن را سریع و آسان میکند. اساس آزمایش متصل شدن بخشی از پروتئین شاخکی ویروس کرونا به سطح گلبولهای قرمز است. در صورت وجود، پادتنهای ضدکرونا این گلبولهای قرمر را به هم میچسبانند. این تودههای گلبول قرمز آن قدر بزرگند که با چشم غیر مسلح دیده میشوند.
پروفسور آلن تاونسند پژوهشگر بخش ایمنیشناسی انسانی دانشگاه آکسفورد به بیبیسی میگوید: “این آزمایش بسیار ساده است و یک تکنیسین یا پیراپزشک میتواند آن را انجام دهد”. از نتیجه این آزمایش میتوان عکس گرفت و آن را برای متخصصان فرستاد.
پژوهشگران این تست را روی بیماران مبتلا به کرونا آزمایش کردند ولی اکنون امیدوارند از آن برای شناسایی افرادی استفاده کنند که پس از واکسن پادتن کافی تولید کردهاند و همینطور کسانی که ممکن است به واکسن یادآور نیاز داشته باشند.
این آزمایش چگونه به مقابله با کرونا کمک میکند؟
دانشمندان امیدوارند استفاده گسترده از این آزمایش هم به پژوهشگران هم به سیاستگذاران کمک کند میزان مصونیت را در جمعیت ارزیابی کنند. این آزمایش هر وقت سویه تازه کرونا شناسایی شود بروز میشود و به پژوهشگران امکان میدهد تاثیر این گونههای جدید بر تولید پادتن در بدن را بررسی کنند. انتظار میرود این آزمایش هم پادتنهای ناشی از واکسن را تشخیص دهد هم پادتنهای ناشی از ابتلا به کرونا را.
نیلیکا مالاویج پروفسور میکروبشناسی و مدیر واحد تحقیقات تب دنگی در دانشگاه سری جایواردنپورا در سریلانکا میگوید: “پادتن کافی به مبارزه با کرونا کمک میکند”.
او سرپرست مرحله دوم مطالعه درباره کسانی است که پس از واکسن بدنشان پادتن ضدکرونا ترشح کرده است.
حانم مالاویچ میگوید پادتنهای انواع بسیار زیادی دارند: “ما این پادتنها در داوطلبهای زیادی بررسی کردیم تا دربابیم در جامعه سریلانکا چه پادتنهایی را پیدا میکنیم.”
“بعضی پادتنها در محافظت از ما موثرند اما برخی دیگر هستند که به درد نمیخورند. ما سعی میکنیم بفهمیم چه نوع پادتنهایی ما را از کرونا محفوظ نگه میدارند. علاوه بر این واکنش ایمنی به گونههای جدید ویروس را هم مطالعه مبکنیم.”
آزمایش پادتن چه چیزهایی را نشان نمیدهد؟
به گفته سیستم بهداشت و درمان ملی بریتانیا (اناچاس)، با اینکه آزمایش پادتن ضدکرونا میتواند بگوید آیا احتمالا قبلا کرونا گرفتهاید یا نه، بعضی کسانی که آلوده به کرونا هستند این پادتنهای ضدکرونا را ندارند. آزمایش پادتن ضدکرونا همچنین نشان نمیدهد که آیا به کرونا مصون هستید و آیا ناقلید یا نه.
دقت آزمایش پادتن ضدکرونا در بسیاری موارد در دست بازنگری است و به گفته نشریه پزشکی بریتانیا این آزمایش گاهی جواب مثبت کاذب دارد یعنی پادتن را نشان میدهد در حالیکه وجود ندارد. علاوه بر این، بعد از ابتلا یا تزریق واکسن، به گفته پروفسور تاونسند عموما “چندین هفته” طول میکشد پادتن کافی در بدن ترشح شود هر چند این پاسخ ایمنی از فردی به فرد دیگر متفاوت است:
“بعضیها خیلی کم و بعضیها خیلی زیاد بدنشان پادتن تولید میکند و ما علتش را درست نمیفهمیم. در صدها آزمایشی که کردهایم بالاترین میزان پادتن در یک خانم مسن بود که بیماری بسیار خفیفی داشت و بدنش پادتن بسیار زیادی تولید کرده بود”.
تصور کلی این است که پادتنها حدود یک سال ایمنی ایجاد میکنند اما دانشمندان میگویند برای اطمینان از این موضوع در مورد کرونا به تحقیقات بیشتری نیاز دارند.