سلولهای نورون در اثر مشکلات گوناگونی از بین میروند و میتوانند به مرگ سلولهای مغز و سکته منجر شوند. دکتر “اِمین سکرداگ” (Emine Sekerdag)، نویسنده این مقاله مینویسد: از دست دادن سلولهای نورون میتواند به مرگ سلولها و “آستروسیتها”(astrocytes) – یاختههای ستاره شکل مغز و طناب نخاعی- منجر شود و نهایتا به ماه سفید مغز آسیب برساند.
ماده سفید(White matter)، یکی از بخشهای سیستم عصبی مرکزی است که بخش اصلی مغز و بخش سطحی نخاع را تشکیل میدهد و عمدتا سلولهای گلیال و آکسونهای میلینه را در بر دارد. این آکسونها، پیامها را از مخ به سایر بخشهای سیستم عصبی منتقل میکنند.
مشکلاتی مانند “ایسکمی”(Ischemia)، “سکته هموراژیک”(hemorrhagic stroke) و یا “خونریزی زیر عنکبوتیه” (SAH) میتوانند رسیدن جریان خون به نورونها را تحت تاثیر قرار دهند.
ایسکمی، در اصطلاح پزشکی به کم رسیدن خون به اندام یا ناحیهای از بدن گفته میشود. این مشکل، به کمبود اکسیژن و مواد مغذی در بخشهایی از بدن میانجامد و باعث آسیب به بافتها یا سوء کارکرد اندام میشود.
سکتههای مغزی هموراژیک، زمانی رخ میدهند که یک سرخرگ در داخل یا روی سطح مغز پاره شود و بافت مغز را غرق خون کند. از آنجا که رگ پاره شده، بخشی از رگهای خونرسانی کننده بافت مغز است، بخشی از بافت مغزی، منبع خونرسان خود را از دست میدهد. همچنین ممکن است خونریزی، به ایجاد فشار و یا تورم در داخل و یا روی مغز منجر شود. علاوه بر این، فعالیت رگهای خونی مجاور نیز مختل میشود و آنها با پاره شدن اولین رگ، تحت فشار قرار میگیرند. شدت سکته مغزی به میزان خونریزی بستگی دارد.
خونریزی زیر عنکبوتیه، نوعی خونریزی مغزی است که معمولا به علت آسیبهای مغزی ایجاد میشود. در مواردی علت آن، پارگی آنوریسمهای مغزی یا اختلالات مادرزادی وریدی شریانی در مغز است. افزایش فشار خون، شرایط افزایش دهنده استروژن و مصرف مواد میتوانند از فاکتورهای خطر این نوع خونریزی باشند.
دکتر سکرداگ میگوید: درمانهای جدید سکته، روشهایی مانند بازگرداندن کنترل جریان خون را در بر دارند اما کاربرد این درمانها به دلیل محدودیت زمانی فعالیت زیستی “داروهای قدرتمند ضدانعقاد” یا “ترومبولیتیک” (thrombolytic) محدود است.
این مقاله، در مجله “Current Neuropharmacology” به چاپ رسید.