دانشمندان و متخصصان چشم می‌گویند که چشم، دریچه مغز است به همین دلیل تغییرات شبکیه می‌تواند علاوه بر نشانه بیماری چشم نشانه بیمار‌های عصبی، فشار خون بالا یا آلزایمر باشد. چالش اصلی، تشخیص زودهنگام بیماری‌های چشم است زیرا چشم یکی از حساس‌ترین اندام بدن است و معاینه شبکیه نیاز به روشهای غیر تهاجمی دارد. دانشمندان اروپایی معتقدند فناوری‌های نوین اپتیکی می‌تواند راه حل مناسبی باشند.
برای بهبود تشخیص زودهنگام، دقیق و ایمن بیماری‌های چشمی و اضمحلال عصبی چه کار می‌توان انجام داد؟ محققان اروپایی قصد دارند با استفاده از جدیدترین فناوری‌های اپتیکی پاسخ این سوال را پیدا کنند.
روزانه دهها نفر به بخش چشم بیمارستان وین مراجعه می‌کنند. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی، اضمحلال ماکولا یا تخریب لکه زرد است که دلیلش کهولت سن است.
بیماری باربل ۷۹ ساله تابستان گذشته تشخیص داده شد. پزشکان به او گفتند که به بیماری تخریب لکه زرد مبتلاست. در اثر این بیماری دید مرکزی چشم او آسیب دیده است.
باربل می‌گوید: «موقع خواندن کتاب یا روزنامه دیدم بدتر شده بود و مجبور بودم از ذره‌بین استفاده کنم.»
طبق تازه‌ترین تحقیقات، تا سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۹۶ میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری تخریب لکه زرد مبتلا خواهند شد.
تشخیص بیماری‌ای که ممکن است منجر به نابینایی شود
این بیماری یکی از رایج‌ترین علل نابینایی است. تشخیص این بیماری کار ساده‌ای نیست، زیرا علائم آن مشخص نیست.
اورسولا اشمیت ارفورت، استاد چشم پزشکی دانشگاه پزشکی وین می‌گوید: «تشخیص این بیماری، به‌ویژه در مراحل اولیه کار بسیار سختی است. به این دلیل که در بخش کوچکی از شبکیه رخ می‌دهد. اندازه ماکولا (لکه زرد) تنها یک میلیمتر است.کوچکترین تغییر در شبکیه چشم منجر به آسیب‌های زیادی می‌شود. در نتیجه باید تا زمانی که دید بیمار کاملا از بین نرفته، بیماری را تشخیص داد.»
دانشمندان طرحی در اروپا قصد دارند از فناوری‌های جدید نوری برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های چشمی و به‌ویژه بیماری تخریب لکه زرد شبکیه استقاده کنند.
آنها در حال توسعه روشهای جدیدی برای تشخیص سریع و همچنین درمان بیماری تخریب لکه زرد هستند. این طرح «تشخیص چندمنظوره بیماری‌های چشم و اضمحلال عصبی با استفاده از فناوری نور» نام دارد.
تصویربرداری به روش غیرتهاجمی با وضوح بالا
انتظار می‌رود این روش به پزشکان کمک کند تا داخل چشم بیمار را در سطح مولکولی ببینند.
متیاس سالاس، مهندس برق از دانشگاه پزشکی وین و یکی از همکاران این طرح می‌گوید: «هدف این فناوری تهیه تصاویربه‌شیوه غیرتهاجمی است، به‌طوری که میزان وضوح این تصاویر بسیار بالاتر از تصاویری باشد که در حال حاضر داریم. می‌خواهیم بفهمیم عروق داخل شبکیه چگونه بهم مرتبط هستند.»
رویکرد دانشمندان اروپایی به سه فناوری پیچیده اپتیکی متکی است.
فناوری‌های مورد استفاده برای تشخیص زودهنگام آسیب‌های شبکیه چشم عبارتند از طیف‌سنجی رامان، فلورسنس و سامانه موسوم به مقطع‌نگاری همدوسی اپتیکی است که از قابلیت بالای نفوذ به اعماق بافت‌های بدن برخوردار است.
چشم یکی از اندام بسیار حساس بدن انسان است و چالش اصلی در تشخیص بیماری‌های چشمی استفاده از سامانه‌ها یا فناوری‌هایی است که به سلامت بیمار آسیب نزند.
راینر لیتگب، استاد فیزیک پزشکی دانشگاه پزشکی وین و مسئول طرح می‌گوید: «یکی از چالشهای استفاده از فناوری اپتیکی در تشخیص بیماری‌های چشم، حساسیت چشم به نور است. مزیت بزرگ این فناوری‌ها این است که مجبور نیستیم چشم را لمس کنیم. می‌توانیم با استفاده از نور، چشم را اسکن کنیم. نوری که از چشم برمی‌گردد حاوی تمام اطلاعاتی است که برای تشخیص، به آن نیاز داریم.»
تشخیص بیماری چشم برای تشخیص آلزایمر
دانشمندان و متخصصان چشم می‌گویند که چشم، دریچه مغز است به همین دلیل می‌توان از این فناوری برای تشخیص بیماری‌های دیگر نیز استفاده کرد.
اورسولا اشمیت ارفورت، استاد چشم پزشکی دانشگاه پزشکی وین می‌گوید: «شبکیه چشم در طول عمر تغییر زیادی نمی‌کند. علت تغییرات هم بیماری است. این تغییرات در عروق مرکزی چشم رخ می‌دهد. به عنوان مثال فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های عصبی، مانند ام اس و آلزایمر جزو بیماری‌هایی هستند که نشانه‌هایشان در شبکیه و در لایه عصبی چشم دیده می‌شود. تمام تغییراتی که در سیستم عصبی رخ بدهد در شبکیه قابل رویت است.»
قرار است این فناوری بعد از آماده شدن، روی یکصد بیماری از جمله افراد سالم، مبتلایان به آلزایمر و تباهی لکه زرد چشم آزمایش شود
منبع : یورونیوز