در سردرگمی ابتدایی ناشی از انتشار اخبار مرگ شهروندان شهر ووهان چین بر اثر بیماری سندرم حاد تنفسی، تنها یک چیز معلوم و مشخص بود: پیشگیری صدها بار آسان‌تر از درمان است.
اما در اینکه چطور می‌توان جلوی انتشار این ویروس را گرفت از همان روزهای نخستین ابهاماتی وجود داشت. در ماه‌های اولیه تأکید بسیاری بر شستن مداوم دست‌ها و ضدعفونی کردن سطوح بود. از دکمه‌های آسانسور گرفته تا صفحه لمسی گوشی تلفن و دستگیره در.
به گزارش پایگاه خبری تحقیق و توسعه، هزاران تن مواد ضدعفونی در سراسر جهان بر روی سطوح خارجی فضاهای عمومی مالیده یا اسپری شد. اما این تمیزکاری جهانی نتوانست آن‌طور که پیش‌بینی می‌شد جلوی انتشار بین‌المللی این ویروس را بگیرد. حالا برخی می‌پرسند شاید باید از همان ابتدا به حرف محققانی که روی بیماری سارس تحقیق کرده بودند، توجه بیشتری می‌شد.
ده ماه پس از اولین موارد رسمی منتشرشده از مرگ بیماران مبتلا به ویروس سندرم حاد تنفسی موسوم به کرونا، هنوز اطلاعات پژوهشگران پزشکی و محققان بیماری‌های عفونی درباره آن کامل نیست.
با توجه به شرایط انتشار ویروس سارس و کرونا، تعدادی از محققان اعتقاد داشتند که بیشترین شانس ابتلای انسانی، از طریق ذرات منتشرشده از مجاری تنفسی فرد آلوده است و پوشیدن ماسکِ صورت، بهترین راه پیشگیری است.
مونیکا گاندی، استاد پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو می‌گوید «ساده‌ترین راه انتقال ترشحات مجاری تنفسی است»
او به مجله علمی Nautilus گفت: «شیوع از طریق لمس سطوح آلوده اتفاق نمی‌افتد. ما اکنون می‌دانیم که ریشه انتشار از لمس سطوح و لمس چشم شما نیست. از نزدیک بودن به کسی است که از بینی و دهان وی ویروس به هوا پراکنده می‌شود، بدون اینکه در بیشتر موارد فرد آلوده از آن آگاه باشد.»
مجله علمی پزشکی لانست نیز با بررسی چندین تحقیق منتشرشده درباره مدت زنده ماندن ویروس کرونا بر روی سطوح خارجی به این نتیجه رسید که نتایج این تحقیقات قابل‌تعمیم دادن به فضای عمومی زندگی نیست. در مورد حداقل چهار تحقیق بررسی‌شده، میزان ویروس استفاده‌شده برای انجام آزمایش به حد قابل‌توجهی زیاد بوده است. در حالت معمول امکان اینکه این حد تجمع ویروس را در جایی ببینیم بسیار نادر است. همچنین سطح و نوع ویروس آزمایشگاهی مورداستفاده از نظر تاب‌آوری در محیط خارج از بدن انسان با نمونه انسان مبتلا به این بیماری متفاوت بوده است.
در یکی از تحقیقات مورد استناد درباره لزوم ضدعفونی سطوح که در سال ۲۰۰۵ در نشریه پزشکی Med Microbiol Immunol با عنوان «پایداری و غیرفعال سازی ویروس کرونا و ویروس سارس» منتشر شد، طولانی‌ترین زمان بقای ویروس کرونا، ویروس سندرم حاد تنفسی حاد (SARS-CoV) بر روی سطوح ۶ روز بود که با قرار دادن یک نمونه ویروس اولیه با تراکم بسیار بالا (۱۰۷ ذره ویروس عفونی) بر روی سطح مورد آزمایش انجام شد.
امانوئل گلدمن، استاد میکروب‌شناسی در دانشگاه راتگرز در نیوجرسی نیز با اظهار تردید درباره انتقال بیماری کووید ۱۹ از طریق لمس سطح آلوده به ویروس گفت «به نظر من، احتمال انتقال از طریق سطوح بی‌جان بسیار ناچیز است و فقط در مواردی است كه فرد آلوده مستقیم روی سطح سرفه یا عطسه كند و شخص دیگری بلافاصله (یک تا دو ساعت) پس از سرفه یا عطسه آن سطح را لمس كند.»
ماه‌ها پس‌ازآنکه تأثیر پوشیدن ماسک محافظ به اثبات رسید هم تعداد زیادی از افراد لزومی به رعایت آن احساس نمی‌کردند. برخلاف برخی کشورها مانند ترکیه که استفاده از ماسک را حتی در فضاهای باز نیز اجباری کرد، در دیگر کشورها از جمله بریتانیا و ایالات‌متحده، چنین مقرراتی تنها در ماه‌های اخیر و در مکان‌های عمومی و وسایل حمل‌ونقل عمومی اجباری شد.
در بریتانیا دولت در اوایل بهار هم هنوز به نتیجه مشخصی درباره الزام به پوشیدن ماسک نرسیده بود.
در اوایل تابستان دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کرد: «یافته‌های علمی حاکی از اثربخش بودن پوشیدن صحیح ماسک در برابر همه‌گیری کرونا است.»
موسسه ملی تحقیقات سلامت و دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران با انتشار اطلاعیه‌ای از مردم خواست به اطلاعات نادرست منتشرشده درباره مؤثر نبودن ماسک توجه نکنند و حتماً در اماکن شلوغ دهان و بینی خود را بپوشانند.