در راستای حفظ اصالت فرش دستبافت ایرانی یکی از شرکت‌های پارک علم و فناوری زنجان با همکاری موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش، الیاف هوشمندی را عرضه کردند که امکان اعمال آرم شرکت تولیدکننده در فرش در بازارهای جهانی را فراهم می‌کند.
به گزارش آردی نیوز، سمانه بلباسی از محققان این طرح در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، فرش را یکی از صنایع دستی ایران دانست و گفت: در فرش‌های دستبافت ایرانی اصالت‌های سنتی وجود دارد، ولی برای حفظ این اصالت نیاز به روش‌های فناورانه است که در این تحقیق مطالعات گسترده‌ای با همکاری موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش اجرایی کردیم.
وی تهیه و تولید الیاف و فرش‌های “نورتاب” و “الیاف هوشمند” را از جمله دستاوردهای فناورانه این تحقیق عنوان کرد.
بلباسی به الیاف نور تاب تولید شده در این تحقیق اشاره کرد و یادآور شد: الیاف تولید شده در حالت عادی یک “رشته نخ” معمولی است، ولی زمانی که منبع نوری قطع می‌شود، الیاف در تاریکی شروع به نورتابی می‌کند.
این محقق با تاکید بر اینکه الیاف نورتاب تولید شده تفاوتی با الیاف معمولی ندارد، خاطر نشان کرد: تفاوت آن با الیاف عادی، درخشندگی آنها در تاریکی است.
بلباسی به بیان فرآیند نورتابی این الیاف پرداخت و اضافه کرد: این نوع الیاف، “فتولومینانس” (محرک نوری) هستند که نسبت به نور واکنش نشان می‌دهند. این الیاف شامل دو نوع “فسفروسانس” و “فلورسانس” می‌شود.
این محقق، الیاف فسفروسانس را الیافی دانست که با قطع منبع نوری از خود نور می‌تابانند و نور را پس می‌دهند و اظهار کرد: الیاف “فلورسانس” تنها زمانی که منبع نوری به آن برخورد کند، تغییر رنگ می‌دهد و در تاریکی نوری از آن تابانده نمی‌شود.
بلباسی الیاف هوشمند را از دیگر دستاوردهای این مطالعات عنوان کرد و یادآور شد: به دلیل اعمال تحریم‌ها، فرش‌ها از کشورهای مختلف در بازارهای جهانی عرضه می‌شود، ولی به نام کشور سازنده نیست و ما با استفاده از الیاف ویژه راهکاری برای این امر ارائه کردیم.
وی به الیاف نورتاب موجود در چک پول‌ها اشاره کرد و گفت: به منظور تعبیه کردن برند فرش از روش”واتر مارک چک پول‌ها” بهره‌مند شدیم و الیاف هوشمند که نسبت به محرک خارجی قابلیت تغییر رنگ دارند و در حالت طبیعی دیده نمی‌شوند را در آن تعبیه کردیم تا در صورت تابش نور به آن تغییر رنگ دهد.
وی ادامه داد: شرایط بهینه در این خصوص هم مورد آزمایش قرار گرفت و الیافی را تولید کردیم تا طبق نقشه فرش آرم مورد نظر در داخل فرش تعبیه شود.
این محقق با بیان اینکه الیاف تولید شده در داخل فرش دیده نمی‌شوند، اظهار کرد: ولی وقتی منبع نوری به آن تابانده شود، این الیاف شروع به نورتابی می‌کنند و “آرم” و یا “لوگو”ی فرش نمایان می‌شود.
این محقق تهیه و تولید الیاف نورتاب و هوشمند، تهیه و تولید فرش‌های دستبافت و ماشینی نورتاب با نشان پنهان تجاری، تهیه تولید سایر منسوجات و دست بافت‌ها و زیراندازها با ویژگی‌های نورتابی و داشتن نشان پنهان و توسعه صادرات و معرفی فرش‌های ایرانی به عنوان محصولی نوین با تلفیق هنر و علم در یک صنایع دستی را از اهداف تولید این محصولات عنوان کرد.
وی هدف از تولید این الیاف را حفظ اصالت فرش‌های ایرانی دانست و یادآور شد: در فاز اول این نوع الیاف برای فرش تولید شده است و در گام بعدی در تلاش هستیم تا از این فناوری در چرخه عمر محصولات متنوعی مورد استفاده قرار دهیم.
بلباسی با تاکید بر اینکه این محصولات در فاز پایلوت اجرایی شده است، افزود: دو سال قبل این محصولات سطح فناوری 5 و 6 را دریافت کرده است و در حال حاضر به دنبال سرمایه‌گذار برای تولید این محصول هستیم.
وی با تاکید بر اینکه این طرح مسیر ثبت PCT (یا معاهده همکاری ثبت اختراع یکی از تدابیری در سطح بین‌المللی برای صیانت از حقوق مالکیت فکری است،) را طی می‌کند، گفت: بعد از آن بر اساس کشور مقصد، اقدام به ثبت پتنت خواهیم کرد.