در یک شبه‌جزیره دورافتاده در شمالگان، حفره‌هایی بزرگ بر زمین‌های یخ‌زده ظاهر می‌شوند. نگرانی دانشمندان آن است که این نشانه انفجار چیزی در زیر سطح زمین باشد.
این پدیده ناگهانی و انفجاری، منظره زمین‌های منطقه را به شکل ناهمواری علامت‌گذاری کرده است. در اطراف لبه این حفره‌های عظیم که شبیه دهانه آتشفشان هستند، زمین پاره شده و توده‌ای خاکستری از یخ و کلوخ به بیرون پاشیده است. ریشه گیاهانی که در اطراف دهانه نمایان شده‌اند آثار سوختگی دارند. این نکته تصوری از اینکه این گودال بزرگ چطور در وسط منطقه سیبری در شمالگان ایجاد شده به دست می‌دهد.
از بالا، خاک تازه ظاهر شده در مقابل توندرای سبز و دریاچه‌های تیره اطراف کاملا به چشم می‌آید.
ایوگنی چوویلین، زمین‌شناس موسسه علوم و تکنولوژی اسکولکوف مسکو، به این گوشه دورافتاده در شبه‌جزیره یامال در شمال غربی سیبری آمده تا نگاهی به این حفره‌ها بیندازد.
اولین حفره را که ۲۰متر قطر و ۵۲ متر عمق دارد، خلبان‌های هلی‌کوپترهایی که از بالای منطقه رد می‌شدند در فاصله ۴۲ کیلومتری میدان گازی بووانکوف در شبه‌جزیره یامال کشف کردند. دانشمندانی که حفره اولیه را بررسی کردند، آن را یک پدیده کاملا تازه در خاک منجمد مناطق قطبی توصیف کردند. تحلیل تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که اولین حفره در زمانی بین ۹ اکتبر تا ۱ نوامبر ۲۰۱۳ شکل گرفته است.
تازه‌ترین حفره را یک گروه فیلمبرداری در اوت ۲۰۱۹ کشف کردند که به همراه تیمی از دانشمندان آک
ادمی علوم روسیه و مقامات محلی یامال به سفر اکتشافی در منطقه رفته بودند. به این ترتیب تعداد حفره‌های اسرارآمیزی که در شبه‌جزیره یامال و شبه جزیره گیدان در همسایگی آن کشف شده به ۱۷ عدد رسیده است.
اما این سوال که دقیقا چه چیزی این حفره‌های عظیم را در خاک منجمد ایجاد می‌کند و چطور اینقدر ناگهانی ظاهر می‌شوند، هنوز معماست. همچنین سوال‌های بی‌پاسخی درباره تاثیر این حفره‌ها بر آینده اقلیمی شمالگان و مردمی که در این منطقه زندگی و کار می‌کنند وجود دارد.
برای آنهایی که شمالگان را مطالعه می‌کنند، این حفره‌ها نشانه‌های دلهره‌آوری از تغییرات بنیادی در این منطقه سرد و کم‌جمعیت در شمال سیاره ماست.
واضح است که این حفره‌ها به دنبال نشست تدریجی زمین بر اثر ذوب شدن و جابجایی خاک منجمد به وجود نمی‌آیند. آنها با انفجار به وجود می‌آیند.
چوویلین می‌گوید: “وقتی انفجار رخ می‌دهد، تکه‌های خاک و یخ به صدها متر دورتر از مرکز انفجار پرتاب می‌شوند. اینجا با یک نیروی عظیم ناشی از فشار بالا مواجهیم. اینکه چرا فشار اینقدر زیاد است، همچنان یک راز است. “
برخی دانشمندان این حفره‌ها را با یخ‌فشان‌هایی مقایسه کرده‌اند که گمان می‌رود در بعضی نقاط دور منظومه خورشیدی ما وجود دارند. آتشفشان‌هایی که به جای گدازه، یخ به بیرون پرتاب می‌کنند و روی پلوتون، یکی از قمرهای زحل به اسم تیتان و سیارک سرس شناسایی شده‌اند. اما با مطالعه بیشتر مراحل مختلف تحول، حفره‌های شمالگان با نام “حفره‌های نشت گاز “شناخته شده‌اند که نشان می‌دهد چه تصوری درباره شکل‌گیری آنها وجود دارد.
به گفته چوویلین “تحلیل‌های مبتنی بر تصویربرداری ماهواره‌ای نشان می‌دهد که انفجار، یک حفره عظیم در محلِ یک پینگو یا تپه خاکی ایجاد می‌کند. “پینگوها که تپه‌های گنبدی‌‌شکل هستند وقتی شکل می‌گیرند که آب به زیر یک لایه از زمین یخ‌زده جریان می‌یابد و یخ می‌زند. وقتی آب منجمد شود، حجم آن زیاد می‌شود و تپه‌هایی می‌سازد که در فصل‌های مختلف سال بالا و پایین می‌روند. بعضی از پینگوها در کانادا تا ۱۲۰۰ سال قدمت دارند. با این حال در بیشتر نواحی شمالگان، این تپه‌ها در نهایت به جای اینکه منفجر شوند، در خود فرومی‌ریزند.
چوویلین توضیح می‌دهد که تپه‌های شمال غرب سیبری رفتار متفاوتی دارند. آنها خیلی سریع بزرگ می‌شوند و تا ارتفاع چندین متر بالا می‌روند تا اینکه نوک آنها ناگهان می‌ترکد. ظاهرا عامل بالا رفتن این تپه‌ها به جای آب یخ زده، جمع شدن گاز در زیر زمین است.
سو ناتالی، بوم‌شناس شمالگان و مدیر برنامه شمالگان در مرکز تحقیقات اقلیمی وودول در ماساچوست، می‌گوید: “دهه‌ها طول می‌کشد تا پینگوها تشکیل شوند و تا مدت‌ها باقی می‌مانند. اما این تپه‌های گازی تنها در عرض چند سال تشکیل می‌شوند. “