رایانه‌ای کامل درون یک صفحه‌کلید. کافی است آن را به یک نمایشگر وصل کنید تا آماده کار شود.
از آن ایده‌هاست که شما را به دهه ۱۹۸۰ می‌برد. اسپکتروم، کمودور آمیگا یا بی‌بی‌سی مایکرو را به خاطر دارید؟
نسخه ۲۰۲۰ آن‌ها می‌شود پای ۴۰۰. این جدیدترین محصول رزبری پای است، سازمانی که برای ترغیب کودکان به برنامه‌نویسی ایجاد شد.
این دستگاه ۶۷ پوندی – یا ۹۷ پوندی به همراه ماوس و تعدادی سیم – شاید راه‌حل مناسبی برای جوانانی باشد که به خاطر همه‌گیری ویروس کرونا به رایانه دسترسی ندارند.
به گفته ایبن آپتون، بنیانگذار این سازمان، هدف این ایده بازتولید سادگی دستگاه‌های متعلق به دهه ۱۹۸۰ است.
او در توضیحات خود می‌گوید “به عنوان وسیله‌ای کاربردی وارد زندگی شما می‌شود، چیزی که می‌خرید تا با آن مشق‌هایتان را بنویسید و بازی کنید. اما همه چیزهای لازم را با خودش دارد و خود را وارد زندگی شما می‌کند.”
رزبری پای نخستین بار در سال ۲۰۱۲ رونمایی شد و با فروش ۳۶ میلیون دستگاه به پرفروشترین رایانه ساخت بریتانیا در تاریخ تبدیل شده است.
اما دستگاه اولیه این سازمان به خاطر ظاهر لختش ترسناک بود. برای استفاده از آن باید تعدادی سیم، یک ماوس، یک صفحه‌کلید و یک نمایشگر جور می‌کردید.
اما حالا می‌توانید همه این‌ها را جز نمایشگر در یک بسته تهیه کنید.
و به نظر می‌رسد که پای ۴۰۰ فروش خیلی خوبی هم داشته است و دیگر در بعضی از مراکز پخش موجود نیست.
کودکان محروم
همیشه این خطر وجود داشته است که موفقیت مالی این رایانه کوچک باعث انحراف این سازمان از ماموریت آموزشی اصلی خود شود.
اما ایبن آبتون خیلی واضح مخاطبان واقعی این محصول را مشخص می‌کند.
به گفته او “در ماه مارس ۷۰۰ هزار بچه مجبور شدند بدون رایانه در خانه درس بخوانند. این دستگاه برای کسانی است که رایانه شخصی لازم دارند. و به نظرم یکی از چیزهایی که امسال یاد گرفتیم این بود که هنوز خیلی‌ها در جامعه به رایانه شخصی نیاز دارند.”
آقای آپتون می‌گوید با این که بیشتر بچه‌ها دوباره به مدرسه بازگشته‌اند، معضل هنوز رفع نشده است. دولت برنامه‌ای برای رساندن لپتاپ به کودکان محرومی که در خانه رایانه ندارند راه‌اندازی کرد، اما مدیران مدرسه‌ها می‌گویند که هنوز برای همه بچه‌های رایانه پیدا نشده است.
فیلیپ کالیگان، مدیر بخش خیریه رزبری پای، می‌گوید “ما خیلی وقت است که می‌دانیم شکاف دیجیتال بین بچه‌ها کاملا واقعی است.”
او می‌گوید این مساله در نخستین دور قرنطینه خیلی خوب مشخص شد و آموزش اینترنتی برای بعضی از بچه‌ها تقریبا غیرممکن بود.
او می‌گوید “روایت‌های زیادی درباره بچه‌هایی داشتیم که از گوشی تلفن والدینشان استفاده می‌کردند و با نرم‌افزاری سر و کله می‌زدند که برای کار روی تلفن طراحی نشده بود.”
البته کسانی که ارتباطی با این سازمان ندارند هم با خوش‌بینی به نقشش در کاهش شکاف دیجیتال نگاه می‌کنند.
جولیا آدامسون، مدیر بخش آموزش در جامعه رایانه بریتانیا، می‌گوید “رایانه‌های ارزان جدید مثل رزبری پای ۴۰۰ که شکل و اندازه جالبی دارند می‌توانند کمک شایانی به کاهش این شکاف بکنند. اما برای این کار باید از آن‌ها با محتوا، منابع و راهنما پشتیبانی کرد تا دانش، درک و توانایی کودکان و والدینشان افزایش پیدا کند.”
نمایشگرهای قدیمی
رزبری پای برنامه‌ای به نام “با مدرسه در ارتباط بمانید” راه‌اندازی کرده است.
هدف از این برنامه همکاری با داوطلبان نه تنها به منظور فراهم کردن یک رزبری پای ۴ برای خانواده‌ها، بلکه تمامی تجهیزات و نرم‌افزارهای لازم برای اتصال به فضای تدریس مجازی مدرسه و پشتیبانی تلفنی در صورت نیاز بود.
اما این برنامه فقط توانست به هزار خانواده کمک کند. در حال حاضر امید می‌رود که پای ۴۰۰ وسیله مناسبی برای ابتکاری فراگیرتر باشد.
البته در بعضی خانه‌ها مشکل کاملا رفع نخواهد شد، چرا که اتصال یک رایانه به تلویزیون خانوادگی برای مدت طولانی همیشه با موافقت همه همراه نخواهد بود.
و چند نفر پیدا می‌شوند که یک نمایشگر کهنه در انباری داشته باشند؟
همان طور که ایبن آپتون اشاره می‌کند، بسیاری از کسب‌وکارها نمایشگرهای قدیمی بی‌کار زیادی دارند که ممکن است دور انداخته شوند. سال‌های اخیر شاهد تلاش گسترده‌ای برای بالا بردن توانایی‌های دیجیتال نسلی بوده است که هنگام ورود به بازار کار قطعا به این توانایی‌ها نیاز خواهد داشت.
تغییر برنامه درسی و تشکیل هزاران باشگاه برنامه‌نویسی فوق برنامه بخشی از این تلاش‌ها بوده است. اما با این که خیلی از مدرسه‌ها مجددا باز شده‌اند، بیشتر این باشگاه‌ها بسته باقی مانده‌اند، لذا این خطر وجود دارد که شکاف مهارتی موجود گسترده‌تر شود.
آقای کالیگان می‌گوید “هزینه حل این مشکل در مقایسه با تاثیر منفی آن بر آموزش کودکان و نوجوانان ناچیز است.” سهم پای ۴۰۰ در بستن شکاف دیجیتال کوچک است و رایانه‌های ارزان دیگری نیز وجود دارد.
با افزایش تعداد کودکان وابسته به آموزش از راه دور در ماه‌های آتی، به نظر می‌رسد که وضعیت فعلی فرصت خوبی برای بخش فناوری که شاهد رشد در دوره همه‌گیری بوده است باشد تا نشان دهد که می‌تواند نقش اجتماعی نیز ایفا کند.