جمعی از پژوهشگران دانشگاهی و پژوهشگاهی نانوسامانه‌ای را طراحی کردند که می‌تواند مانع از ایجاد و یا پیشرفت بیماری‌های سیستم عصبی از قبیل پارکینسون و آلزایمر شود.
به گزارش آردی نیوز و به نقل از ایسنا دکتر دینا مرشدی، دانشیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری، بیماری پارکینسون را دومین بیماری رایج در بین سالمندان پس از آلزایمر دانست و افزود: مطالعات حاکی از آن است که بیش از 2.6 درصد از افراد بالای 85 سال به بیماری پارکینسون مبتلا هستند. با توجه به افزایش نرخ ابتلا به این‌گونه بیماری‌ها، یافتن روش‌هایی برای درمان و پیشگیری مناسب بسیار حائز اهمیت است. از این رو فرموله کردن داروهای جدید و همچنین یافتن راهی برای رساندن دارو به سلول هدف، به یکی از جدیدترین مباحث در حوزه زیست‌فناوری پزشکی و نانوزیست‌فناوری تبدیل شده است.
وی منشأ بسیاری از بیماری‌های سیستم عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون را تجمع نوعی پروتئین دانست و ادامه داد: بر این اساس در این پژوهش ابتدا تلاش کردیم تا پروتئین “آلفاسینوکلئین” که در بروز این بیماری نقش مهمی دارد را به روش زیست‌فناوری تولید کنیم و در مرحله بعد یک نانوسامانه دارورسانی را طراحی کردیم تا بتوان به کمک آن مولکول کوچک “بیکالئین” را که اثرات مثبتی در این زمینه دارد، اما ناپایدار بوده و حلالیت بسیار پایینی در محلول‌های آبی دارد، به‌صورت مؤثر به محل تجمعات سمی پروتئینی برسانیم.
مرشدی با بیان اینکه در پژوهش حاضر کارآمد کردن داروی بیکالئین توسط نانوسامانه طراحی‌شده مورد ارزیابی قرار گرفت، یادآور شد: در نانوسامانه طراحی‌شده نانولیپوزوم‌ها نقش نانوحامل‌های دارویی را بازی می‌کنند. استفاده از نانولیپوزوم‌ها به‌عنوان نانوحامل موجب می‌شود تا نه‌تنها خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارو در حین انتقال کاهش پیدا نکند، بلکه بهبود نیز یابد.
وی تاکید کرد: این نانوحامل که هیچ‌گونه سمیت سلولی بر سلول‌های عصبی ندارد، دارو را به‌صورت آهسته و کنترل‌شده در بافت هدف رها می‌کند و موجب تأثیر پایدار دارو می‌شود.
مجری طرح افزود: در این پژوهش ابتدا فرموله کردن نانولیپوزوم‌های حاوی بیکالئین به روش فیلم نازک صورت گرفته و در ادامه برای سنجش اندازه و بار نانوذرات و همچنین مشخصه‌یابی و کارآیی آنها از آزمون DLS، DSC، اسپکتروفوتومتری، فلوریمتری، کروماتوگرافی مایع با فشار بالا، روش‌های کشت سلولی و بررسی سمیت سلولی، میکروسکوپ کونفوکال و همولیز گلبول‌های قرمز استفاده شده است.
این تحقیق از سوی دکتر دینا مرشدی و فرهنگ علی‌اکبری از محققان پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری، دکتر علی‌اکبر شعبانی و دکتر عباسعلی وفایی از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دکتر حسن بردانیا عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، دکتر سید عباس شجاع الساداتی عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، دکتر علی‌اکبر صبوری عضو هیات علمی دانشگاه تهران و محققانی از کشورهای دانمارک و آلمان اجرایی و نتایج آن در مجله Colloids and Surfaces B: Biointerfaces با ضریب تأثیر 3.997 منتشر شد.