سندرم مورجلن (Morgellons Disease) یا MD نوعی اختلال نادر است که در آن بیمار گمان می‌کند زخم‌هایی دارد که زیر آن‌ها چند رشته فیبر قرار گرفته. برخی از افرادی که به این سندرم مبتلا هستند، احساس خزیدن، گزش یا خارش حشره‌ای را روی سطح پوست خود یا زیر آن تجربه می‌کنند.
این بیماری هنوز به‌خوبی شناخته نشده است. باور پزشکان بر این است که زخم‌ها، ناشی از خارش ناگهانی و اجباری به وجود می‌آیند و منشأ فیبرهای موجود در آن نیز همان رشته‌های لباس فرد است.
سندرم مورجلن ممکن است زندگی فرد مبتلا را تحت تأثیر قرار دهد و آن را مختل کند. نکته‌ای که این وضعیت را برای افراد مبتلا به سندرم مورجلن بدتر می‌کند، این است که این بیماری ناشناخته است، پزشکان خیلی روی آن کار نکرده‌اند و هنوز منشأ و درمان آن مورد بحث قرار دارد. همین باعث می‌شود تا فرد و حتی پزشک او، دچار سردرگمی شوند و نتیجه‌ی چنین وضعیتی استرس و اضطرابی خواهد بود که گریبان بیمار را خواهد گرفت.
تاریخچه سندرم مورجلن
در قرن هفدهم یک درد شدید در موهای ضخیم پشت یک کودک تشخیص داده و این درد ناشناخته مورجلن نام‌گذاری شد. در سال 1983 پزشکان برای نوعی احساس خارش پوست بدن اسم Deludional parasitosis را انتخاب کردند، چرا که حدس می‌زدند این احساس خارش، احساسی که گاه همراه با تصور هجوم حشره‌ای به بدن ایجاد می‌شود، احساسی کاذب است.
مشکل درآمدن فیبرها دوباره در سال 2002 مطرح شد. در آن زمان این وضعیت مشابه احساس خارش پوست بود و به سبب شباهتش با موارد قبلی، سندروم مورجلن نام‌گذاری شد، اما برخی از پزشکان با این نام‌گذاری موافق نبودند و از آن‌جا که منشأ بیماری ناشناخته بود آن را با همان نام Deludional parasitosis پذیرفتند.
از سال 2013 محققان ارتباطی بین سندرم مورجلن و باکتری tick-born پیدا کرده‌اند. اگر فرضیه‌ی آنان صحت داشته باشد، باید سندرم مورجلن را نوعی بیماری عفونی تلقی کنیم نه نوعی توهم ذهنی.
علائم بیماری مورجلن
احساس خزیدن چیزی روی پوست بدن نیز از جمله احساسات شایع در افراد مبتلا به این بیماری است. احساس گزیده شدن و گاز گرفته شدن نیز دیگر احساساتی هستند که افراد مبتلا به اختلال مورجلن تجربه می‌کنند.
دیگر علائم این بیماری شباهت بسیاری به بیماری لایم دارند و عبارتند از:
- خارش
- درد مفصلی
- افسردگی
- از دست دادن حافظه‌ی کوتاه‌مدت
- اختلال خواب
- عدم تمرکز
چه افرادی به سندرم مورجلن مبتلا می‌شوند؟
بر اساس آمار بنیاد تحقیقاتی مورجلن، بیش از 14000 خانواده به نوعی تحت تأثیر این اختلال قرار گرفته‌اند. در یک مطالعه که توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) صورت پذیرفت، و شامل 3.200.000 نفر بود، شیوع این سندرم 3.65 مورد در هر 100.000 نفر تشخیص داده شد.
مطالعه‌ی مشابه دیگری نشان می‌دهد که سندرم مورجلن در افراد سفیدپوست و در زنان میان‌سال شیوع بیشتری دارد. یک مطالعه‌ی دیگر افراد زیر را مستعد ابتلا به این بیماری برشمرده است:
- افرادی که مبتلا به بیماری لایم (Lyme) هستند.
- افرادی که در معرض و مجاورت کنه قرار دارند.
- افرادی که آزمایش خونشان نشان می‌دهد که توسط یک کنه نیش زده شده‌اند.
- افرادی که کم‌کاری تیروئید دارند.
شواهد نشان‌گر این حقیقت اند که بیماری مورجلن توسط کنه‌ها شیوع پیدا می‌کند و در نتیجه احتمالاً مسری نیست. بر اساس مشاهدات، افرادی که به این سندرم مبتلا نیستند، اما در خانواده‌ای زندگی می‌کنند که برخی از افراد آن مبتلا به مورجلن هستند، به ندرت علائمی از این بیماری را بروز می‌دهند. فیبرها و پوست‌هایی که در افراد مبتلا به این بیماری خشک شده و ریخته می‌شوند، ممکن است پوست افراد مجاور را تحریک‌پذیر کنند، اما آن‌ها را آلوده به اختلال مورجلن نخواهند کرد.
چرا شرایط مربوط به سندرم مورجلن بحث برانگیز است؟
این بیماری بحث‌برانگیز است چرا که به درستی شناخته نشده، در مورد علل آن اتفاق نظر وجود ندارد و آزمایشات انجام گرفته روی افراد مبتلا به آن تا کنون بسیار محدود بوده است. شاید به همین سبب باشد که این بیماری را در دسته‌ی بیماری‌های روان‌پزشکی قرار داده‌اند.
اگرچه در سال‌های اخیر بسیاری از پزشکان به این نتیجه رسیده‌اند که این بیماری حقیقتاً ریشه‌ی روانی ندارد، نوعی عفونت است و بایستی از لیست بیماری‌های روانی خارج شود.
حتی در مورد فیبرها هم مناقشه وجود دارد. افرادی که سندرم مورجلن را نوعی اختلال روانی می‌پندارند، فیبرها را همان فیبرهای لباس می‌دانند، اما دیگر پزشکان معتقدند که این فیبرها به سبب عفونت در سلول‌های بدن بیمار تولید شده‌اند.
بیماری مورجلن چگونه درمان می‌شود؟
همان‌طور که گفته شد درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد، چرا که اساساً خودِ بیماری آن‌گونه که باید شناخته شده نیست. اما بسیاری از پزشکان در مورد افراد مبتلا به این بیماری مقدار زیادی آنتی‌بیوتیک برای دوره‌ای طولانی تجویز می‌کنند.
توصیه می‌شود تا چنان‌چه فرد دارای استرس، اضطراب یا هر بیماری روانی دیگری است، هر چه سریع‌تر آن را مداوا نماید. برخی از پزشکان که منشأ این بیماری را ذهنی می‌دانند، روان‌پزشکی و تراپی را برای درمان آن تجویز می‌کنند.
البته باید توجه داشت که تصور این‌که نشانه‌های این بیماری مرتبط با مشکلات روانی هستند، و عدم مراجعه به پزشک برای درمان، ممکن است باعث وخیم‌تر شدن اوضاع و شدیدتر شدن علائم شود. در هر صورت با مشاهده‌ی علائم سندرم مورجلن مراجعه‌ی هرچه سریع‌تر به پزشک ضروری است.
گذشته از این توصیه می‌شود که پیش از مشورت با پزشک معالج، از کرم‌ها، قرص‌ها، لوسیون‌ها و دیگر محصولاتی که در فضای مجازی برای درمان این بیماری به فروش می‌رسند، استفاده نشود، چرا که اغلب این محصولات گران‌قیمت و البته به احتمال زیاد تقلبی هستند.
سخن پایانی
همان‌گونه که گفتیم سندرم مورجلن، اختلالی نادر و ناشناخته است. به همین دلیل فردی که به این بیماری مبتلا می‌شود، در معرض بسیاری از دیگر مشکلات، مانند دوری‌گزینی از اجتماع، افسردگی، سردرگم بودن و … می‌شود. بهتر آن است که بیمار در صورت مشاهده‌ی این علائم و پس از مراجعه به پزشک، تا حد امکان در مورد این بیماری اطلاعات جمع‌آوری کند، به گروه‌هایی شامل دیگر افراد مبتلا به این بیماری بپیوندد، و با تقویت روحیه و برطرف کردن استرس، به مقابله با این بیماری مرموز بپردازد.
منبع: ترتیا