شبیه‌سازی جمع‌آوری زباله‌های فضایی آغاز شد

یک موشک سایوز برای در مدار قرار دادن ۳۸ ماهواره از پایگاه فضایی بایکونور در قزاقستان به فضا پرتاب شد.

در بین محموله‌های این موشک یک ماهواره پانصد کیلوگرمی تصویربرداری از زمین است که سازمان فضایی کره‌جنوبی ساخته و دو سفینه که شرکت استرواسکیل ساخته که دفتر مرکزی‌اش در توکیو است و برای به نمایش گذاشتن چگونگی پاکسازی زباله‌های فضایی است.

شبیه‌سازی جمع‌آوری این زباله‌ها که از مرکزی در بریتانیا هدایت می‌شود توجه زیادی را جلب کرده است.

پرواز موشک سایوز حدود پنج ساعت طول کشید چرا که باید این تعداد ماهواره‌های مختلف را در سه مدار جداگانه در فاصله بین ۵۰۰ تا ۵۵۰ کیلومتری سطح زمین قرار می‌داد.

با شلوغ شدن فضای اطراف زمین توجه روزافزونی به سخت‌افزارهایی می‌شود که ماهواره‌ها و سفینه‌های مختلف در فضا رها می‌کنند و نیاز به جمع‌آوری و پاکسازی این زباله‌ها هرچه بیشتر می‌شود.

این زباله‌ها که وزنشان به تقریبا ۹۰۰۰ کیلوگرم می‌رسد برای ماهواره‌هایی که فعالیتشان بسیار ضروری است مثل ماهواره‌های هواشناسی و مخابراتی، خطر برخورد ایجاد می‌کنند.

از این رو باید برای آنها راه حلی مناسب و هوشمند پیدا کرد تا خطر تصادف فضایی کمتر شود.

پروژه شرکت استرواسکیل که الزا-دی نام دارد از دو سفینه تشکیل شده، یکی به نام “سرویسر” با ۱۷۵ کیلوگرم و دیگری به نام “کلاینت” با ۱۷ کیلوگرم وزن.

این دو در موشک سایوز با هم مرتبط هستند اما در هفته‌های آینده آنها با فرمانی که دریافت می‌کنند از هم جدا می‌شوند و بارها مثل موش و گربه با هم کار خواهند کرد.

سرویسر با حسگرهای خود کلاینت را ردگیری و دنبال می‌کند و با یک صفحه اتصال مغناطیسی آن را به سمت خود می‌کشد و بعد آن را رها می‌کند تا بعد دوباره آن را شکار کند.

این عملیات مرتب پیچیده‌تر می شود و دشوارترین ملاقات‌های این دو در شرایطی اتفاق می‌افتد که سرویسر باید کلاینت را در حال سقوط بگیرد و به خود متصل کند.

در نهایت این دو سفینه از مدار خارج می‌شوند تا با ورود به جو زمین بسوزند و از بین بروند.

مایک لیندسِی مدیر فنی استرواسکیل می‌گوید: “این ماموریت سناریویی را شبیه‌سازی می‌کند که ما باید به زباله‌ای برسیم که آزادانه در فضا شناور است، به آن وصل شویم و آن را به دام بیندازیم.”

“بعد این زباله‌ها را پایین آورده و وارد جو زمین می‌کنیم تا از ماهواره‌ها و عملیات فضایی دور باشند.”

مشکل زباله‌های فضایی به سرعت رو به افزایش است به خصوص در فاصله چند صد متر تا چند هزار کیلومتری زمین.

این زباله‌ها از قطعات بزرگ موشک هستند تا خرده فلزاتی که از برخوردهای تصادفی یا انفجار بوجود آمده‌اند. تمام آنها با سرعت زیاد در حرکتند و قادرند ماهواره‌های فعال را منهدم کننند یا دست‌کم به آنها آسیب جدی بزنند.

حدود سه هزار ماهواره اکنون در مدار زمین فعالند.

زباله‌های بزرگتر از ده سانتی‌متر را می‌توان با دقت زیاد ردگیری کرد که تعدادشان به حدود سی هزار می‌رسد اما ردگیری زباله‌های حدود یک سانتی متر که تعدادشان به یک میلیون می رسد بسیار دشوارتر است.

از سفینه‌های فضایی خواسته شده تا با رعایت دستورالعمل‌ها، آنچه را در فضا رها کرده‌اند تا ۲۵ سال بعد از انچام ماموریت جمع‌آوری کنند. اما این دستورالعمل‌ها رعایت نمی‌شوند و کارشناسان می‌گویند اگر می‌خواهیم مدارهای نزدیک زمین بی‌خطر بمانند باید زبانه‌های بزرگتر از فضا جمع‌آوری شوند.

استرواسکیل قصد دارد این کار را به صورت تجاری برای صاحبان سفینه های فصایی انجام دهد.

هریت برتل مدیر تحلیل تجاری استرواسکیل می‌گوید: “همانطور که وقتی ماشینتان در جاده خراب می شود با تعمیرات سیار تماس می‌گیرید، ایده ما هم این است که دقیقا همین کار را در فضا بکنیم، یک سرویس جاروکشی فضایی راه بیندازیم.”

در برنامه تجاری استرواسکیل که الزا-ام نام دارد هر سرویسر سه کلاینت خواهد داشت.

زباله‌های فضایی