بررسی ۲۱ مطالعه مختلف نشان داده است که مهاجرت به یک رژیم غذایی بدون پروبیوتیک ممکن است در تغییر میکروبیوم روده بیشتر از یک رژیم غذایی پروبیوتیک منجر به بهبود سلامت روان شود.
به گزارش آردی نیوز و به نقل از گیزمگ، هنوز روزهای اولیه در زمینه تحقیقات میکروبیوم روده است و مجموعه‌ای از تحقیقات شروع به دریافت ارتباطات قانع کننده بین جمعیت باکتری‌های روده و سلامت روان انسان کرده‌اند.
موضوع ارتباط باکتری‌های روده انسان با سلامت روانی چیزی است که بسیاری از سوالات بدون جواب در مورد آن وجود دارد. به عنوان مثال آیا می‌توان اختلالات اضطرابی را به سادگی با تغییر میکروبیوم شخص درمان کرد؟ و اگر چنین است، بهترین راه برای تغییر باکتری‌های روده چیست؟ تغییر رژیم غذایی روزانه یا مصرف پروبیوتیک‌ها؟
یک گروه از محققان چینی طی یک فراتحلیل شامل بررسی ۲۱ مقاله منتشر شده و بیش از ۱۵۰۰ مورد تلاش کردند به برخی از این سوالات پاسخ دهند. حدود دو سوم از مطالعات، به بررسی اثرات پروبیوتیک‌ها بر روی میکروبیوم روده پرداخته بود، در حالی که هفت مطالعه دیگر مداخلات میکروبیوم غیر پروبیوتیک مانند تغییرات غذایی یا مکمل‌های غیر پروبیوتیک را مورد بررسی قرار داده بود. تمام ۲۱ مطالعه شامل نوعی از سنجش برای اندازه‌گیری علائم اضطراب بود.
نتایج جالب توجهی به دست آمد که نشان داد تنها ۳۶ درصد از آزمایشات پروبیوتیک موفق به کاهش علائم اضطراب شده‌اند، در حالی که ۸۶ درصد از مداخلات غیر پروبیوتیک مؤثر واقع شده بودند. بنابراین محققان نتیجه گرفتند: اگرچه که ما می‌توانیم میکروبیوم روده را به دو روش تنظیم کنیم، اما مداخله غیر پروبیوتیک به طور قابل توجهی بهتر از مداخله پروبیوتیک است.
این مطالعه سه دلیل ممکن را در مورد اینکه چرا مداخلات میکروبیوم غیر پروبیوتیکی مؤثرتر از مداخلات پروبیوتیک است فرض کرد. اولاً از آنجایی که باکتری‌های روده‌ای عمدتاً توسط مواد غذایی که ما می‌خوریم سوخت‌رسانی می‌شوند، روشن است که رژیم غذایی اساساً می‌تواند رشد جمعیت‌های باکتری را تنظیم کند.
در مرحله دوم محققان یادآور می‌شوند که در ۱۴ مطالعه پروبیوتیکی انواع مختلفی از گونه‌های باکتری مورد استفاده قرار گرفته که منجر به اثرات مختلف میکروبیوم شده است.
فرض نهایی نیز این است که مدت کوتاه یک تا دو ماهه در اکثریت مطالعات ممکن است برای تغییر مستقیم باکتری‌های پروبیوتیک به طور قابل توجهی کوتاه باشد.
این فرامطالعه غافلگیر کننده است اما در درجه اول به علت عدم تجانس در مطالعات، نتیجه‌گیری آن به هیچ وجه قطعی نیست. نه تنها تمام مطالعات مورد بررسی طراحی تحقیقاتی متفاوتی داشتند، بلکه حتی معیارهای اندازه‌گیری سازگاری نیز نداشتند. به عنوان مثال، در حالیکه تمام مطالعات شامل برخی از معیارهای اضطراب خود گزارش شده بودند، در بیش از ۶ مطالعه مقیاس‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته بود که حصول یک معیار مشخص از بهبود اضطراب را در تمام مطالعات غیرممکن می‌کرد.
در کنار این مشکل، یک مشکل دیگر افراد بررسی شده بود بطوریکه در این مطالعات هم افراد بیمار حضور داشتند و هم افراد سالم. بیماری‌های التهابی، چاقی و فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی) همه موارد مزمن مرتبط با علائم اضطراب در مطالعات است، اما مشخص نیست که آیا اضطراب یک بیمار مبتلا به این بیماری‌ها با اضطراب یک فرد سالم مقایسه شود یا نه.
با این وجود محققان به طور منطقی به تمام محدودیت‌های ذاتی این فراتحلیل اعتراف می‌کنند و به روشنی می‌گویند که مطالعات مداخله‌ای بالینی مرتبط‌تر باید با مقیاس‌های ارزیابی اضطراب واحد و روش‌های آماری مناسب برای روشن شدن رابطه بین میکروبیوم روده و بهبود علائم اضطراب انجام شود.
به رغم نیاز به کار بالینی بیشتر برای روشن شدن برخی از این مسائل، تحقیقاتی در مورد اثربخشی و منافع مکمل‌های پروبیوتیک نیز در حال انجام است. یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند در روده رشد کنند و منجر به تأثیر منفی بر میزبان شوند. سرانجام می‌توانند با رشد بی‌رویه در روده از کنترل خارج شوند و موجب ورم و انسداد مغزی شوند. این نشان می‌دهد که تغییر ساده در رژیم غذایی ممکن است امن‌ترین و مؤثرترین راه برای پرورش یک میکروبیوم سالم باشد.
پروبیوتیک
فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتری‌ها است. بسیاری از این باکتری‌ها برای گوارش بهینه غذا مفید هستند. دسته‌ای از این باکتری‌ها که به باکتری‌های پروبیوتیک معروف هستند، علاوه بر کمک به گوارش، مولکول‌های پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامین‌ها و آنتی‌بیوتیک‌های مختلف را تولید می‌کنند که برای بدن مفید می‌باشد.
منبع باکتری‌های پروبیوتیک لبنیات و میوه‌ها هستند. اداره غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (FAD) و سازمان بهداشت جهانی(WHO) پروبیوتیک را این‌گونه تعریف می‌کنند: پروبیوتیک‌ها میکرو ارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که مصرف کافی آنها سبب نمایان شدن اثرات سلامت‌بخش در بدن میزبان می‌شود.
بر این اساس باکتری‌های پروبیوتیک موجود در محصولات خوراکی نه تنها باید دارای مشخصه‌های عملکردی و سودمند برای سلامتی انسان باشند بلکه از قابلیت ماندگاری در دستگاه گوارش هم برخوردار باشند. این ویژگی‌ها شامل رشد و بقای ارگانیسم‌ها در روند تولید محصول، نگهداری و پس از مصرف حین انتقال از معده به روده است.
پروبیوتیک‌ها بر تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده تأثیر می‌گذارند و این تعادل را به نفع افزایش جمعیت باکتری‌های مفید تغییر می‌دهند، در حقیقت پروبیوتیک‌ها از همین طریق اثرات سلامت‌بخش خود را در بدن انسان القا می‌کنند.
دوز پروبیوتیک مصرف شده عامل مهمی است که بر تراکم میکروارگانیسم‌های موجود در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد. پروبیوتیک‌ها همچنین قادرند اختلالات میکروبوتای روده، پس از درمان آنتی‌بیوتیکی را به حداقل برسانند.
این فراتحلیل در مجله General Psychiatry منتشر شده است. /ایسنا