کشف نشانه‌های شگفت‌انگیزی که حاکی از وجود دریاچه‌هایی زیر سطح مریخ است

دانشمندان ناسا نشانه‌های شگفت‌انگیزی پیدا کرده‌اند که حاکی از وجود دریاچه‌هایی زیر سطح مریخ است؛ هرچند این دریاچه‌ها در مناطقی قرار گرفته‌اند که برای مایع ماندن آب، بیش از حد سردند. به گفته پژوهشگران از جمله جفری پلاوت از آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا (JPL) و گروهی از سازمان فضایی ایتالیا، به نظر می‌رسد که امواج راداری منعکس‌شده از قطب جنوب سیاره سرخ در مطالعات سال ۲۰۱۸ نشانه وجود آب زیرسطحی مایع در این مناطق مریخ باشد.

تحقیق‌های بیشتر از جمله پژوهش جدیدی که همان دانشمندان در مجله علمی «ژئوفیزیکال ریسرچ لترز» (Geophysical Research Letters) منتشر کرده‌اند، ده‌ها کشف از بازتاب‌های راداری پیرامون قطب جنوب مریخ را شرح می‌دهند و این موضوع از وجود دریاچه‌های زیرسطحی در نواحی بسیار سرد سیاره سرخ حکایت دارد؛ مناطقی که اصولا برای مایع بودن آب بسیار سردند.

پلاوت گفت: «ما مطمئن نیستیم که آیا این نشانه‌ها به معنی وجود آب مایع‌اند یا نه اما این علامت‌ها به‌مراتب از یافته‌های ا‌صلی مقاله سال ۲۰۱۸ فراوان‌ترند.» او می‌افزاید: «یا [وجود] آب مایع در زیر قطب جنوب مریخ بسیار متداول است یا این امواج و علامت‌ها نشان‌دهنده چیز دیگری‌اند.»

این منطقه از مریخ با نام «رسوب‌های لایه‌ای قطب جنوب» شناخته می‌شود و دلیل نامگذاری آن نیز [وجود] لایه‌های متناوب یخ‌های آب، یخ خشک (دی اکسید کربن منجمد) و گردوغباری است که طی میلیون‌ها سال آنجا ته‌نشین و مستقر شده است. دانشمندان می‌گویند که این لایه‌های یخی را می‌توان با ارسال امواج رادیویی در سطح [مریخ] و بررسی بازتاب آن‌ها، با جزئیات نقشه‌برداری کرد. به گفته محققان، در حالی که امواج رادیویی معمولا با عبور از درون مواد، انرژی خود را از دست می دهند و هنگام بازگشت از سطح، سیگنال ضعیف‌تری دارند [اما] امواج سطحی این ناحیه، شدیدتر از امواج سطحی سایر مناطق بودند.

به گفته آن‌ها، این موضوع می‌تواند گواهی بر وجود آب مایع باشد که امواج رادیویی را به‌شدت بازتاب می‌دهد اما اضافه می‌کنند که نمی‌توان با‌قطعیت این‌طور نتیجه‌گیری کرد. این بازتاب‌های راداری گیج‌کننده از جمله در مناطقی انعکاس پیدا کرده‌اند که کمتر از چند کیلومتر زیر سطح‌اند و دمای بسیار سردی در حد منفی ۶۳ درجه سانتی‌گراد دارند. محققان بر این باورند که فعالیت‌های اخیر آتشفشانی زیر‌سطحی می‌تواند توضیحی برای وجود احتمالی آب مایع زیر قطب جنوب مریخ باشد. آدیتیا کولر از دانشگاه ایالتی آریزونا می‌گوید: «یک روش محتمل برای به دست آوردن این میزان گرما فعالیت‌های آتشفشانی است؛ هرچند ما واقعا هیچ گواه محکمی برای فعالیت‌های اخیر آتشفشانی در قطب جنوب ندیده‌ایم. از این رو، بعید به نظر می‌رسد که فعالیت‌های آتشفشانی وجود آب مایع سطحی در این ناحیه را ممکن کرده باشد.»

هرچند از این مطالعه نمی‌توان وجود دریاچه‌های زیرسطحی در این منطقه را نتیجه‌گیری کرد، دانشمندان معتقدند که این یافته‌ها نقشه‌ای دقیق از قطب جنوب مریخ ارائه می‌کند و سرنخ‌هایی از گذشته اقلیمی سیاره سرخ به دست می‌دهد. پلاوت می‌افزاید: «نقشه‌برداری ما، ما را چند گام به شناخت میزان و علت این بازتاب‌های راداری عجیب نزدیک‌تر می‌کند.»

مریخ