دانشمندان گونه جدیدی از باکتری شناسایی کردهاند که به گفته آنها به صورت بالقوه این قابلیت را دارد تا به رشد گیاهان در فضا کمک کند. بنابه اظهارات یک دانشگاه هندی که در این پژوهش دخیل بوده است، این کشف میتواند به فضانوردان کمک کند که در ایستگاه فضایی، به روشی متفاوت که با نام «کشاورزی فضایی» شناخته میشود، غذای خود را کشت دهند. این گونههای جدید باکتریایی طی پروازهای ایستگاه فضایی بینالمللی در مکانهای مختلف شناسایی شدهاند. دانشمندان به عنوان بخشی از این پژوهش که در نشریه «فرانتیرز این مایکروبایولوژی» منتشر شد، در بررسیهای ژنتیکی این گونه جدید باکتریایی، ژنهایی را یافتهاند که در رشد گیاهان موثرند.
به گفته دانشگاه حیدرآباد هند که دانشمندان آن برای انجام این پژوهش با محققان آمریکایی از جمله دانشمندان آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا همکاری کردهاند، این یافتهها ممکن است به تقویت و برانگیختن رشد گیاهان کمک کند. مسئلهای که میتواند به مقاومت گیاهان در شرایط پرتنش مانند فضا کمک کند. نویسندگان ارشد این پژوهش میگویند که این گونهها میتوانند از نظر فناوری زیستی از آن دسته ازعوامل تعیین کننده ژنتیکی برخوردار باشند که ممکن است به رشد گیاهان در شرایط دشوار که در آنها منابع کمی در دسترس است کمک کنند. براساس اعلام ناسا، بر خلاف آن چه که اوایل در سفرهای فضایی رایج بود و غذا در قالب بستههای مکعبی و حبهای، «نیمهمایع بستهبندی شده» به فضانوردان میرسید، امروزه فضاپیماها غذای فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی بینالمللی را به آنها میرسانند.
دانشمندان ناسا در مقالهای که سال گذشته در مجله تغذیه به چاپ رسیده بود، از الزامات و چالشهای ایجاد یک سامانه تغذیهای صحبت کرده بودند که میتواند -با در نظر گرفتن مواردی چون تغذیه، ایمنی و قابل اعتماد بودن- به انجام ماموریتهای بین مدار پایین زمین و مریخ کمک کند.
گریس داگلاس یکی از دانشمندان ناسا میگوید: «غذاهای از قبل بستهبندی شده گزینهای عالی است زیرا آماده کردن آنها ساده است و مصرفشان نیز آسان است. غذاهای از قبل بستهبندی شده تاریخچهای طولانی و ایمن در پروازهای فضایی دارند اما چالشهایی نیز بر سر آنها وجود دارد – و آن هم این است که ارزش و کیفیت غذایی آنها با گذشت زمان پایین میآید.
از این رو، در ماموریتهای طولانیتر، خیلی عالی میشود که بتوان مواد تازه در اختیار داشت.»
او میافزاید: «بحثها و پیامدهایی ممکن است در خصوص قابل اعتماد بودن کشت غذا در ماموریتهای فضایی وجود داشته باشد.» خانم داگلاس میگوید: «یکی از دغدغههای بزرگ در خصوص کشت مواد غذایی این است که اگر رشد نکنند و شما به آنها وابسته باشید، در این صورت غذای کافی در اختیار نخواهید داشت که این مساله میتواند زمانی که به چنین ماموریتهای فضایی میروید، یک نگرانی بسیار بسیار بزرگ باشد.»
فضانوردان ناسا سال گذشته گفتند که نخستین کاهویی که در فضا رشد کرده بود به همان میزان کاهویی که روی زمین کاشته میشود، قابل خوردن است. این غذا بخشی از یک آزمایش بود که در آن، رشد محل اتصال ریشه و ساقه در واحدهای جداگانه خاک سرامیکی زیر نور LED قرمز به مدت یک ماه بررسی میشد. سال پیش از آن، چین موفق شده بود جوانه زدن دانهای را که به ماه برده شده بود، آزمایش کند. این نخستین بار بود که یک ماده بیولوژیکی در فضا رشد میکرد.
براساس اعلام دانشگاه حیدرآباد هند، پژوهشهای بعدی در دست بررسی هستند تا مشخص کنند که کشف این گونه جدید باکتریایی پیدا شده در ایستگاه فضایی بینالمللی چگونه میتواند در موضوع کشاورزی فضایی حائز اهمیت باشد.