بحران اقلیمی ناشی از گرمایش جهانی همچنان ادامه دارد و بنا بر یافتههای پژوهشی جدید، ممکن است بر بازار جهانی قهوه اثر منفی بگذارد.
پژوهشگران از جمله محققان موسسه پژوهشی آثار اقلیمی پوتسدام آلمان اعلام کردند تغییر اقلیم ممکن است بر بخشهایی از کشور اتیوپی، که از بزرگترین تولیدکنندگان قهوه عربیکا در جهان به شمار میرود، اثر بسیار بدی بگذارد. در نتیجه این اثرگذاری، ممکن است مساحت زمینهای زیر کشت این نوشیدنی ممتاز کاهش یابد؛ این موضوع بر اقتصاد این کشور بسیار تاثیر خواهد گذاشت.
پژوهش یادشده در نشریه «گزارشهای علمی» منتشر شده است و نشان میدهد تقاضا برای این محصول در جهان بهنسبت بالاست و بیش از ۷۰ درصد بازار قهوه جهان را شامل میشود. پس از برزیل و کلمبیا، اتیوپی سومین کشور بزرگ کشتکننده این محصول است.
برخی پژوهشگران پیشتر تحقیقهایی برای بررسی اثر تغییر اقلیم بر تولید قهوه انجام داده بودند اما آبل چمورا، از موسسه پژوهشی آثار اقلیمی پوتسدام، میگوید اثر این پدیده بر تنوع قهوه عربیکا تاکنون به اندازه کافی بررسی نشده است.
بر اساس یافتههای پژوهشهای پیشین، قهوه عربیکا در شرایط اقلیمی خاصی به عمل میآید. علاوه بر این، با توجه به کم بودن تنوع ژنتیکی این نوع قهوه، پژوهشگران بر این باورند که احتمال دارد تغییر اقلیم بر کشت تاثیر بیشتری داشته باشد. در این پژوهش آمده است: «این آثار زیستفیزیکی در نهایت بر زندگی ۲۵ تا ۳۰ میلیون خردهکشاورز قهوه که بیشترین سهم را در تولید جهانی قهوه دارند، اثر خواهد گذاشت.»
در پژوهش جدید، محققان با استفاده از ابزارهای تحلیل داده، نحوه اثرگذاری ۱۹ معیار بر کشت پنج نوع قهوه ممتاز را پیشبینی کردند. این معیارها میانگین دمای هوا و میزان بارش را هم شامل میشد. آنها بدین ترتیب، آثار آتی تغییر اقلیم بر مناطق و اقتصادهای وابسته به کشت قهوه را بررسی کردند.
بر اساس این پژوهش، ۲۷ درصد مساحت این کشور «عموما» برای کشت قهوه «مناسب» است اما فقط تا ۳۰ درصد این بخشها برای کاشت قهوه ممتاز، مناسب است.
بر اساس نتایج پژوهشهای پیشین، هماکنون نیز شرایط حاد بارش و ابتلای گیاهان به بیماریهای ناشی از حشرات و قارچها تولید قهوه در این کشور را تهدید میکند.
یافتههای پژوهش اخیر نشان داد در مجموع بهرغم آثار تغییر اقلیم بر این کشور، تولید قهوه با «سود خالص» همراه خواهد بود اما در پنج منطقه از شش منطقهای که زیر کشت قهوه ممتاز است، ممکن است کشتوکار با ضرر و زیان مواجه شود.
این پژوهشگران خاطرنشان کردند در اثر تغییر اقلیم ممکن است حدود نیمی از زمینهای اتیوپی که هماکنون زیر کشت قهوه ممتاز است، دستخوش تغییرهایی شود که میتواند بر میزان تولید و زندگی ساکنان محلی اثرگذار باشد. آنها هشدار دادند در صورت ادامه این روند و کاهش محصول قهوه ممتاز، احتمال میرود بازار این نوع قهوه هم از بین برود و به زیرمجموعه قهوههای «با کیفیت معمولی» بپیوندد.
به گفته پژوهشگران، این موضوع به نوبه خود ممکن است کشاورزان را هم در ادامه تولید قهوه عربیکا با مشکل مواجه کند زیرا دیگر نمیتوانند با نظامهای صنعتی تولید قهوه معمولی رقابت کنند و این تغییر ممکن است بر بازار قهوه محلی و جهانی اثرگذار باشد.
پژوهشگران معتقدند برای کاهش این خطر در مناطقی که انواع قهوه حساستر به آثار گرمایش جهانی کشت میشود، باید نظامهای کشت جنگلزراعی تقویت شود تا درجه حرارت سایه متعادلتر شود. آنها همچنین بر اهمیت آبیاری این گیاهان، که وابستگی زیادی به میزان بارندگی دارد، تاکید دارند.
پژوهشگران این تحقیق نوشتهاند: «در پایان نتیجه میگیریم بر اساس عوامل موثر بر کشت مناسب و آثار پیشبینی شده، تغییر اقلیم بر تولید قهوه ممتاز در اتیوپی اثر قابل ملاحظهای دارد و لازم است برای سازگاری با این تغییرها، تمهیدهای مناسب با شرایط این منطقه اتخاذ شود تا تابآوری این محصول افزایش یابد.»