ابداع یک آزمایش برای پیش‌بینی موفقیت جراحی تعویض مفصل زانو

به گزارش دیلی میل، پژوهشگران دانشگاه بریستول(University of Bristol) و دانشگاه شفیلد(University of Sheffield) بریتانیا اعلام کرده‌اند آزمایش آنلاینی که توسعه داده‌اند می‌تواند پیش‌بینی کند آیا افرادی که از درد مفاصل رنج می‌برند پس از عمل از این درد رها می‌شوند یا خیر.

هر سال بیش از ۲۲۰ هزار فرد در انگلستان عمل تعویض مفصل زانو یا مفصل ران و لگن انجام می‌دهند. تعویض مَفصَل زانو یا آرتروپلاستی کامل مَفصَل زانو یا توتال‌نی، عمل جراحی ارتوپدی است که با استفاده از آن سطوح مفصلی استخوان‌ران و درشت‌نی در مفصل‌زانو با سطوح مصنوعی جایگزین می‌گردد.

آرتروپلاستی مفصل زانو در مواردی که سطوح مفصلی بیمار به دلایلی مانند استئوآرتریت، روماتیسم مفصلی، دفورمیتی واروس یا والگوس شدید، تروما یا خونریزی داخل مفصلی مزمن از بین رفته با جایگزینی دقیق پروتزهای آماده انجام می‌گیرد.

بیماری آرتروز یا اُستئوآرتریت(Osteoarthritis) علت اصلی انجام چنین عمل‌هایی است. زمان عمل جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن بسیار مهم است. اگر عمل جراحی خیلی زود انجام شود، به احتمال خیلی زیاد بیماران از عمل راضی نخواهند بود چرا که زانوی مصنوعی هرگز به اندازه زانوی طبیعی خود فرد خوب نخواهد بود.

اما در مقابل اگر افراد خیلی دیر هم اقدام به جراحی کنند، دچار درد بسیار شدید و انحراف عضلانی خواهند شد که این موضوع فرایند جراحی را پیچیده‌تر خواهد کرد.

علاوه بر نکات مذکور جراحی نیز خطرات خود را دارد برای مثال فرد پس از آن ممکن است دچار عفونت و خونریزی شده و یا ایمپلنت سر جای خود قرار نگیرد.

سایر عوامل مؤثر بر موفقیت عمل جراحی شامل سن، وزن، سلامت عمومی، میزان درد، تحرک قبل از عمل و “توانبخشی”(rehabilitation) هستند.

کمتر از هفت درصد بیمارانی که عمل تعویض مفصل لگن انجام داده‌اند در طی ۱۳ سال آینده نیاز به جراحی مجدد دارند.

در حال حاضر به بیماران اطلاعات لازم درباره خطرات و مزایای این عمل گفته می‌شود اما اخیراً پژوهشگران یک آزمایش آنلاین را توسعه داده‌اند که می‌تواند پیش‌بینی کند که عمل تعویض مفصل زانو یا لگن هر فرد چقدر موفقیت‌آمیز خواهد بود و این عمل تا چه حد، درد بیماران را کاهش خواهد داد. طی این آزمایش پزشکان بر اساس نمره‌ای که آزمایش از صفر تا ۴۸ به آنها می‌دهد از میزان موفقیت عمل جراحی فرد مطلع می‌شوند. اگر عدد صفر بر روی نمایشگر ظاهر شود به این معنا است که عمل به هیچ وجه موفقیت آمیز نخواهد بود و عدد ۴۸ نیز به این معنا است که عمل موفقیت آمیز خواهد بود.

علاوه بر موارد یاد شده آزمایش مذکور همچنین می‌تواند برآورد کند که چه مدت طول می‌کشد تا بیمار پس از جراحی بهبود یابد و آیا طی ۱۰ سال آینده به عمل مجدد نیاز دارد و چقدر احتمال دارد بیمار پس از جراحی فوت کند.

این آزمایش “ابزار حمایت از تصمیم گیری بیمار برای عمل تعویض مفصل”(Patient Decision Support Tool for Joint Replacement test) نام دارد. این آزمایش در سایت “jointcalc.shef.ac.uk” قرار دارد. پژوهشگران دو دانشگاه یاد شده اطلاعات بیش از یک میلیون فرد در انگلستان را که تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران یا زانو قرار گرفته‌اند را جمع آوری کرده و آنها را وارد یک الگوریتمی که توسعه داده‌اند، کردند.

طی این آزمایش افراد می‌بایست اطلاعات خود مانند سن، جنسیت، قد، وزن و سلامت عمومی خود همراه با میزان درد و میزان فعالیت خود را وارد کنند.

پس از انجام این آزمایش افراد درمی‌یابند که آیا اکنون می‌توانند عمل جراحی انجام دهند یا خیر. اگر وزن کنونی فرد زیاد باشد به فرد توصیه می‌شود پس از کاهش وزن این عمل انجام شود.

روش انجام جراحی عمل تعویض مفصل زانو

با قرارگیری بیمار تحت بیهوشی عمومی یا تزریق داروی بی‌حسی در فضای” اپیدورال” (Epidural ) نخاعی، جراح برشی ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر در جلوی زانو ایجاد می‌کند. بخش آسیب دیده مفصل از سطح استخوان‌ها برداشته می‌شود و سپس سطوح به گونه‌ای شکل داده می‌شود تا توانایی نگه داشتن مفصل مصنوعی فلزی یا پلاستیکی را داشته باشد. مفصل مصنوعی با “سیمان استخوانی “(bone cement) یا مواد مخصوص دیگر به استخوان ران، درشت‌نی و کاسه زانو متصل می‌شود. پس از قرارگیری و تنظیم مناسب، بخش‌های مصنوعی متصل شده، مفصلی را شکل می‌دهد که برای عملکرد و پایدار ماندن به رباط‌ها و عضله‌های پیرامون وابسته است. در پایان فرآیند فضای ایجاد شده توسط بخیه دوخته شده و بر روی ناحیه پانسمان قرار می‌گیرد.

خبرگزاری ایسنا