دانشمندان با برنامهنویسی مجدد برای سلولهای پوستی، مدلی از یک جنین اولیه انسان ابداع کردهاند. محققان، مدلهای سه بعدی را که به بلاستوسیستهای انسان (مجموعهای از سلولها که جنین را تشکیل میدهند) شبیه هستند، آی بلاستوید نامگذاری کردهاند.
متخصصان امیدوارند آی بلاستویدها بتوانند برای مدلسازی زیستشناسی جنین اولیه انسان مورد استفاده قرار گیرند و انقلابی در تحقیقات در زمینه دلیل سقط خودبهخودی در مراحل اولیه، ناباروری و نیز رشد انسان پدید آورند.
به گزارش پایگاه خبری تحقیق و توسعه، در حال حاضر تنها راه برای مطالعه روزهای اولیه پس از باروری تخمک، استفاده از بلاستوسیستهایی است که به سختی و از روشهای لقاح مصنوعی به دست میآیند.
پروفسور جوز پولو، از دانشگاه موناش در ملبورن، که سرپرستی این تیم را بر عهده دارد، میگوید: «آی بلاستویدها این امکان را به دانشمندان میدهند که مراحل بسیار اولیه رشد انسان و برخی از دلایل ناباروری، بیماریهای مادرزادی، و اثر سموم و ویروسها بر جنین اولیه را، بدون استفاده از بلاستوسیستها، و از آن مهمتر، در مقیاسی بینظیر و بیهمتا مورد مطالعه قرار دهند، و این امر به بررسی دانشمندان و ابداع روشهای درمانی جدید، شتاب میبخشد.»
محققان با استفاده از روشی به نام «برنامهریزی مجدد هسته» موفق به تولید آی بلاستویدها شدند. این به آنها امکان میدهد تا هویت سلولی سلولهای پوستی انسان را تغییر دهند که اگر در قالب ژلهمانند سهبعدی (که با عنوان ماتریکس برونیاختهای شناخته میشوند) گذارده شوند، در ساختارهایی شبیه به بلاستوسیست قرار میگیرند که این نام را به آنها اطلاق میکند.
این پژوهش در مجله نیچر با عنوان «مدل آی بلاستویدها، مدلسازی ژنتیک و ساختار کلی بلاستوسیستها» منتشر شده است. این ابداع جدید، شامل ساختار درونی سلول است که از سلولهای شبیه به اپی بلاست ساخته شدهاند و در لایه بیرونی خود نیز از سلولهای شبیه به سلولهای سطحی (تروفکتودرم) و حفرهای شبیه به بلاستوکول، ساخته شده است.
اپی بلاست در جنین انسانی، به رشد خود تا بافتهای رویان حقیقی ادامه میدهد، در حالی که تروفکتودرم به جفت تبدیل میشود.
اگرچه پروفسور پولو میگوید که آی بلاستویدها تماما مانند بلاستوسیستها نیستند، دکتر ژیادونگ اتهان لیو، نویسنده سرپرست این تحقیق و پژوهشگر دوره پسادکتری در آزمایشگاه پروفسور پولو، میگوید: «فقط اگر همه دادهها با هم جمعآوری و در یک نقطه جمع شود، میتوانیم بپذیریم که به چنین کشفی دست یافتهایم.»
جیا پینگ تان، از نویسندگان این مقاله و دانشجوی دکترا در آزمایشگاه پروفسور پولو، میافزاید: «ما بسیار هیجانزدهایم که سلولهای پوست میتوانند به این ساختارهای سهبعدی سلولی شبیه به بلاستوسیست، برنامهریزی مجدد شوند.»
پروفسور پولو و همکارانش، فیبروبلاستهای انسان را برنامهریزی مجدد کردهاند – نوع سلول اصلی در بافت همبند ـ تا مدلهای سهبعدی از بلاستوسیستها را در آزمایشگاه تولید کنند.