“ایزوتوپهای پرتوزا پزشکی”(Medical radioisotopes) به طور گسترده ای در درمان سرطان مورد استفاده قرار میگیرند، اما نحوه تولید آنها اخیرا به یک چالش تبدیل شده است.
به گزارش آردی نیوز و به نقل از مدگجت، کمبود “تکنیتیوم-۹۹ام”(Technetium-۹۹m) احتمالا به طور گسترده شناخته شده است، اما همچنین کمبود ید -۱۳۱ (I-۱۳۱)، که یک ایزوتوپ معمولی است که برای تشخیص و درمان بیماریهای تیروئید مورد استفاده قرار میگیرد وجود دارد؛ زیرا تیروئید به طور طبیعی ید را جذب میکند.
ایزوتوپهای پرتوزا را ایزوتوپهای ناپایدار نیز میگویند. در اینگونه از ایزوتوپ هسته به صورت پرتوی آلفا، بتا، گیراندازی الکترون و… واپاشی میشود و به حالتهای پایدارتری از انرژی میرسد.
به همین منظور در حال حاضر پژوهشگران بخش “رآکتور تحقیقاتی دانشگاه میزوری”(MURR)، یک راکتور ۱۰ مگاواتی، که ید ۱۳۱ را تولید میکند، توسعه دادهاند.
ید-۱۳۱ یا ید رادیواکتیو ایزوتوپی پرتوزا از ید است که نیمه عمری هشت روزه دارد. عنصر ید، ۳۰ ایزوتوپ دارد که تنها یکی از آنها(ید-۱۲۷) پایدار است. این ایزوتوپ اصولا بصورت مصنوعی تولید میشود.
ید رادیواکتیو اغلب در تستهای تصویربرداری یا در درمان تیروئید پرکار، سرطان تیروئید، و انواع خاص دیگری از سرطان استفاده میشود. در مطالعات تصویربرداری مانند اسکن تیروئید، بیمار دوز کوچکی از ید رادیواکتیو را دریافت میکند که در سلولهای تیروئید یا در انواع خاصی از تومورها تجمع مییابد و میتوان با استفاده از اسکنر محل تجمع ید را ردیابی نمود. محلهایی که ید بیشتری در آن تجمع یافته باشد نشاندهنده فعالیت بیش از حد طبیعی(مانند ندول داغ تیروئید) هستند.
در درمان سرطان تیروئید، بیمار دوز بالایی از ید پرتوزا را دریافت میکند که چون ید در سلولهای تیروئید تجمع مییابد لذا اشعه منتشر شده سلولهای تیروئید را از بین میبرد.
از ید پرتوزا در پرتودرمانی داخلی سرطان پروستات، ملانوم داخل چشم، وتومورهای کارسینوئید هم استفاده میشود. برای از بین بردن سلولهای سرطانی، ید رادیواکتیو را به شکل مایع یا کپسول خوراکی، از طریق انفوزیون، یا در داخل دانههای بدون روزنهای(Sealed In Seeds) به کار میبرند که در داخل یا در نزدیکی تومور میگذارند.
“استیو لافلین”(Steve Laflin)، رئیس و مدیر اجرایی شرکت ایزوتوپهای بینالمللی(INIS) گفت: از اینکه پژوهشگران بخش “تحقیقات راکتور دانشگاه میزوری” موفق به انجام چنین کاری شدهاند، خشنودیم. زیرا این کار باعث ثبات و اطمینان در صنعت تولید ایزوتوپ در ایالات متحده میشود.
شرکت ما حدود ۱۵ سال ید-۱۳۱ سراسر ایالات متحده را تامین میکرد اما برای تولید آن از منابع خارجی استفاده میکرد. /ایسنا