محققان حوزه علوم شناختی در تلاش هستند با حمایت‌های ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری با اجرای طرح مطالعاتی “تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر” و با افزایش توانمندی‌های شناختی از روند رشد این بیماری جلوگیری کنند. سیدمهدی خلیق رضوی، مجری این طرح در حوزه دانش علوم شناختی با اشاره به اینکه بیماری آلزایمر یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در نتیجه تحلیل سلول‌های عصبی مغزی است، گفت: هدف اصلی از اجرای این طرح تحقیقاتی بررسی و مقایسه داده‌های ترکیبی تصویربرداری مغز افراد سالم، افراد دارای اختلال شناختی خفیف و افراد در مراحل اولیه بیماری آلزایمر است.
وی افزود: در این طرح دینامیک زمانی و مکانی شبکه‌های نورونی این افراد درحال انجام یک تست بینایی-حرکتی با یکدیگر مقایسه می‌شود.
خلیق رضوی یادآورشد: این طرح با هدف دسته‌بندی افراد از منظر توانمندی‌های شناختی و یافتن قسمت‌هایی از شبکه عصبی که در مراحل اولیه بیماری دچار اختلال در فعالیت و کاهش سرعت پردازش اطلاعات شده، انجام می‌گیرد.
به گفته این محقق، کاهش تدریجی توانمندی‌های شناختی در حوزه‌های مختلف از قبیل حافظه، تصمیم‌گیری، یادگیری و سرعت پردازش اطلاعات از علائم بارز این بیماری هستند.
وی با بیان اینکه هر نوع کاهش در حافظه و یا دیگر توانمندی‌های شناختی لزوما به معنای شروع بیماری آلزایمر نیست، اضافه کرد: ابتلا به این بیماری که سبب کاهش توانمندی‌های شناختی در افراد می‌شود، می‌تواند علل مختلفی داشته باشد.
خلیق رضوی با اشاره به اینکه درحال حاضر سلول‌های عصبی آسیب‌دیده به علت بیماری آلزایمر قابل بازگشت نیستند، یادآور شد: تشخیص به موقع بیماری، قبل از شروع علائم شدید و استفاده از برخی روش‌های درمانی موجود، می‌تواند روند رشد بیماری را به تاخیر بیندازد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان خاطر نشان کرد: در مرحله اول طرح برای غربالگری اختلالات شناختی علاوه بر تست‌های کاغذی رایج، از تست جدید کامپیوتری طراحی شده با نام (تست شناختی یکپارچه – ICA) استفاده شد که با تخمین سرعت پردازش اطلاعات در مغز ، سلامت شناختی افراد مورد سنجش و پایش قرار می‌گیرد.
وی گفت: طرح مطالعاتی تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر در چندین مرحله بر روی افراد داوطلب انجام می‌شود و تاکنون بیش از ۲۰۰ نفر در مرحله اولیه طرح غربالگری شدند که از این میان، افرادی که دارای اختلال شناختی خفیف یا آلزایمر تشخیص داده شده، وارد مرحله تصویربرداری تشدید مغناطیسی و ثبت داده‌های الکتروانسفالوگرفی (نوار مغزی) شده‌اند.
این محقق حوزه علوم شناختی گفت: اصلاح رژیم غذایی و انجام فعالیت‌های تنفسی و ورزشی و ذهنی می‌تواند اثر قابل توجهی درجلوگیری از بروز علائم بیماری داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر بویژه در مراحل اولیه و قبل از شروع علائم رفتاری بیماری (مثل مشکلات حافظه) می‌تواند در کاهش سرعت رشد بیماری و یا حتی درمان احتمالی بیماری بسیار موثر باشد و با ارائه راهکارهایی تخصصی نسبت به افزایش توانبخشی شناختی افراد مبادرت کرد.