هوایی که تنفس میکنیم پر از ذرات آلایندهٔ موتور ماشینهاست. آلودگی هوا در اروپا سالانه سبب مرگ زودرس حدود نیم میلیون شهروند میشود. در یونان هم مانند دیگر نقاط اروپا دانشمندان در پی راهحلی برای این مشکلاند.
شهر باستانی تسالونیکیه در یونان هم مانند بسیاری دیگر از شهرهای بزرگ اروپا طعمه آلودگی هواست. بخشی از این آلایندهها ذرات سمّی حاصل از سوخت ماشینهاست. خودروهای تازه گرچه دیاکسید کربنِ کمتری تولید میکنند اما همزمان ممکن است ذرات آلایندهای تولید کنند که تشخیص دادنشان چندان آسان نیست.
زیسیس ساماراس، مدیر آزمایشگاه ترمودینامیک کاربردی، در دانشگاه ارسطوی شهر تسالونیکیه است. او مدیر پروژهایست به نام «مرکز شهر» که در جستجوی راهحلیاست برای کاهش آلودگی هوا.
ساماراس میگوید: «برخی از این ماشینها نظیر آنها که با انژکتورِ گازوئيلی کار میکنند یا بعضی موتورها میتوانند حجم عظیمی از ذرات آلاینده منتشر کنند. ذراتی چنان کوچک که نمیتوان آنها را با ابزارها و روشهای موجود اندازهگیری کرد به همین دلیل هم مشمول مقررات کنونی کنترل آلودگی نمیشوند.»
ذرات ریزتر از ۲۳ نانومتر آسانتر میتوانند به اعماق ریهها نفوذ کرده وارد جریان خون شوند. ذرات حاصل از سوخت در فرآیندی که «پیر شدن جَو» نام گرفته دیگر ریزگردها را در خود جا میدهند و ترکیب حاصل باعث وخامت بیماریهای قلبی و ریوی میشود.
ساماراس تاکید میکند که پیامدهای این زنجیره به انسانها و دیگر موجودات زنده آسیب میرساند. وی میافزاید: «ما تلاش داریم این فرآیند را بهتر درک کنیم. دادههای لازم را جمعآوری میکنیم تا عملکرد فنآوریهای تازه و سوختهای فعلی را ارزیابی کنیم و ببینیم تأثیر آنها بر سلامت آدمی چیست.»
پژوهشگران ابزارهایی را برای سنجش ذرات بسیار ریز به اگزوز ماشین متصل میکنند. فرآیند «پیر شدن جَو» که به شکل عادی ساعتها و روزها زمان میبرد در این آزمایش تسریع شده، پیامدهای آن به کمک رایانه شبیهسازی میشوند.
سنجش مدلهای شبیهسازی شده دقت بسیار بالاتری دارد که از آن برای بهبود کیفیت آزمایش استفاده میشود.
این مجموعه ابزار در یک ماشین جاسازی میشود تا انتشار آلایندهها را در شرایط واقعی بیرون از آزمایشگاه نیز بسنجد. خودروی انجام آزمایش در تمام نقاط شهر دور میزند تا تولید آلاینده در شرایط مختلفِ رانندگی در ترافیک ارزیابی شود.
گام بعدی بهرهبرداری از این فناوری در بازار است. پژوهشگران امیدوارند خودروسازان از این ابزار تازه برای تولید موتورهایی با میزان آلایندگی کمتر بهره ببرند.
مدیر پروژه «مرکز شهر» در انتها میگوید که هدف چنین پروژههایی رسیدن به موتوری است که میزان آلایندگی آن صفر باشد چراکه موتورهای درونسوز فقط در این صورت میتوانند به کار خود در آینده هم ادامه بدهند و در غیر از این صورت باید آنها را با موتورهای دیگری جایگزین کرد.
منبع : یورونیوز