گزارش هایی از “چالش مومو” که خطری برای کودکان خوانده شده این روزها بین کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی و بعضی رسانه ها دست به دست می شود و باعث نگرانی پدر و مادرها شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحقیق و توسعه، بر اساس بعضی گزارش‌ها و پیام‌هایی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی میان کاربران فارسی زبان همرسان می‌شود، مومو “یک حساب کاربری در اینترنت یا اپلیکیشن های پیام رسان موبایل با تصویری از یک عروسک ترسناک به کودکان پیام می‌دهد و آن ها را به انجام کارهای خشونت آمیز٬ آسیب به خود یا حتی خودکشی تشویق می‌کند.”
بعضی هم “مومو” را یک “هکر فوق حرفه‌ای” معرفی کرده‌اند که می تواند “کل اطلاعات گوشی شما را تخلیه کند.”
همچنین گزارش‌هایی تایید نشده منتشر شده که “مرگ یک کودک یازده ساله اهوازی” را به “چالش مومو” ارتباط می‌دهد. در باره این موضع سرهنگ کیومرث کشوری٬ جانشین فرماندهی نیروی انتظامی شهرستان اهواز گفته “تاکنون هیچ شکایتی به فرماندهی انتظامی اهواز و یا پلیس فتا مبنی بر قربانی گرفتن چالش مومو در سطح شهرستان اهواز واصل نشده است.”
در مورد ادعاهای دیگر هم، بررسی‌ها نشان می‌دهد که این خبر‌ها شایعاتی است که پیشتر هم در کشورهای دیگر مطرح بوده و حالا به دنیای فارسی زبانان رسیده است.
مومو چیست؟
مومو نام یک مجسمه از یک هنرمند ژاپنی است که هر چند شاید از نگاه بعضی زیبا نباشد اما کاملا بی‌خطر است.
چالش مومو هر چند که در ایران به تازگی بین کاربران اینترنت مطرح شده اما چند سالی است که در سراسر جهان نگرانی‌های مشابهی را برای والدین ایجاد کرده است.
گزارش هایی درباره این که “تصویر مومو ناگهان روی صفحه موبایل کودکان ظاهر شده و آن ها را تشویق می‌کند که به خود آسیب بزنند” در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در آمریکای لاتین٬ آمریکای شمالی٬ فرانسه٬ اسپانیا٬ آلمان٬ و بریتانیا منتشر شد.
بعضی گزارش‌ها هم این چالش را با مرگ ۱۳۰ نوجوان در روسیه مرتبط دانستند هر چند که مقام های رسمی آن را تایید نکردند.
مرکز اینترنت امن تر در بریتانیا این گزارش‌ها را “اخبار جعلی” خوانده است. متخصصانی که ادعاها درباره این چالش را بررسی کرده‌اند هم می‌گویند این ماجرا تنها یک شایعه است.
جیم واترسون سردبیر بخش رسانه روزنامه گاردین می گوید: “این هشدار درباره خطر ‘مومو ‘ بیشتر از طریق گروه‌های واتس اپی بین بزرگسالان دست به دست شده است تا کودکان. آقای واترسون می گوید “اولین کسی که در بریتانیا درباره این چالش هشدار داد زنی از یک شهر کوچک در حوالی بولتون در شمال غرب انگلستان بود که مطلبی در این باره در یک گروه فیسبوکی نوشت.”
“بعد از آن یک روزنامه محلی در منچستر از نگرانی‌ها در این زمینه نوشت. کم کم حلقه شایعه بزرگتر و ناگهان منفجر شد. صدها نفر با ما تماس گرفته و گفتند نامه‌هایی از مدرسه کودکانشان دریافت کرده‌اند که در این باره به والدین هشدار می‌دهند٬ همه بر اساس شایعه‌ای که هیچ شواهد و مدارک معتبری درباره آن وجود ندارد.”
خیریه‌های حامی کودکان و پژوهشگران اینترنت در بریتانیا می‌گویند هیچ گزارشی از این که کسی از طریق چالش مومو هک شده باشد یا به خود آسیب زده باشد وجود ندارد اما از تصویر این مجسمه برای ترساندن کودکان در اینترنت استفاده شده است.
در پی رواج یافتن گزارش‌های مربوط به “چالش مومو” در ایران٬ سرهنگ رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا در گفتگو با رسانه‌های ایران درباره افرادی که به نام “مومو” با کاربران موبایل یا اینترنت تماس می‌گیرند گفته: “این اقدام افراد صرفا جنبه شوخی٬ مزاحمت و ایجاد نگرانی کاربران را دارد و این اقدام هیچ خطری برای کاربران نخواهد داشت. ضمن این که اقدامات قضایی و فنی پلیس فتا هم علیه مزاحمین آغاز شده و تعدادی هم شناسایی شده اند.”
جیم واترسون سردبیر امور رسانه روزنامه گاردین معتقد است هدف از انتشار چنین شایعه‌هایی جذب مخاطب از سوی کاربرانی است که به دنبال مطرح شدن در فضای مجازی هستند و بیشتر والدینی را هدف می‌گیرند که نگرانی‌های موجه و واقعی درباره امنیت کودکانشان دارند اما نمی دانند چه کنند.
این اولین باری نیست که درباره خطر یک بازی یا چالش اینترنتی برای کودکان هشدارهایی مطرح می‌شود و به گفته پژوهشگران حوزه رسانه احتمالا آخرین بار هم نخواهد بود. در سال ۲۰۱۷ گزارشی‌های مشابهی درباره “چالش نهنگ آبی” منتشر شده بود با این ادعا که افراد آسیب پذیر مخصوصا کودکان را تشویق به خودکشی می کند.
بیشتر بخوانید:
قدم زدن در میدان مین
پلیس بریتانیا به والدین پیشنهاد داده به جای تمرکز روی این گونه شایعات٬ یا همرسان کردن آن ها٬ به کودکانشان آموزش دهند که چگونه از خود در مقابل خطراتی که استفاده از اینترنت به دنبال دارد محافظت کنند.
پلیس ایرلند شمالی هم در یک پیام فیسبوکی٬ اینترنت را به یک “میدان مین” برای کودکان تشبیه کرده و از پدر و مادرها می‌خواهد با فرزندانشان گفتگویی دوستانه و صریح درباره مطالبی که در فضای مجازی با آن ها مواجه می‌شوند داشته باشند و همزمان بر فعالیت‌های آنلاین کودکانشان نظارت کنند.